Kışın suyumuz olacak mı? İşte yanıtı...

Olcay Aydilek

ANKARA- Küresel düzeyde gerek fiyat gerekse de tedarik yönünden yaşanan doğal gaz sorunuyla birlikte gözler bir kez daha elektrik üretiminde hem ucuz hem de yerli bir kaynak olan suya çevrildi. Türkiye'nin, başta Keban olmak üzere “ana havza” olarak adlandırılan barajlarına gelen su miktarı, temmuz ve ağustos aylarında fren yaptı. Elektrik üretiminin itici gücünü de oluşturan “ana havza” barajlara, geçen yıl temmuzda 2,7 milyar metreküp, bu yıl 3 milyar metreküp su geldi. Ağustos 2021'de 2 milyar 470 milyon metreküp, bu yıl ağustosta 2 milyar 776 milyon metreküp su birikti. Enerji yönetimi, kışın gündeme gelecek ihtiyacı dikkate alarak, elektrik üretiminde suyun payını kıstı. 

Türkiye'de, elektriğin yüzde 20-30 aralığındaki bir bölümü sudan (hidroelektrik santrallerden) üretiliyor. Yerli-yenilenebilir ve en ucuz elektrik üretim kaynağı olan su, fiyatı rekor üstüne rekor kıran doğal gaz ve ithal kömürün yol açtığı aşırı maliyeti düşürüyor. Barajlar, elektrikte hem talebin karşılanmasında hem de ortama birim maliyetlerin geriletilmesinde son derece önemli bir işlev üstleniyor. 

İşte rakamlar...

Peki, fiyatı küresel düzeyde rekor üstüne rekor kıran, kış mevsiminde daha da artacağı düşülen doğal gazın panzehri olarak gösterilen suda son durum ne?  

Aralarında Keban'ın da bulunduğu Adıgüzel, Alkumru, Hasan Uğurlu, Hirfanlı, Karacaören gibi “ana havza” barajlara, yılın ilk 8 ayında gelen su miktarı belli oldu. 

Önce aylık gelişmelere bakalım. Anılan barajlara, mevsim etkisiyle temmuz ve ağustos aylarında su akışı azaldı. Bu barajlara, geçen yıl temmuzda 2,7 milyar metreküp, bu yıl 3 milyar metreküp su geldi. Ağustos 2021'de 2 milyar 470 milyon metreküp, bu yıl ağustosta 2 milyar 776 milyon metreküp su akışı oldu. 

Nisan ayında su coşmuştu. Nisan 2021'de söz konusu barajlar 7,3 milyar metreküp, bu yıl 12,2 milyar metreküp su gelmişti. Karların erime dönemi olduğu için mayısta da güçlü akış devam etmişti. Mayıs 2021'de 4,6 milyar metreküp, bu yıl mayıs ayında 8,7 milyar metreküp su akışı söz konusu oldu. 

Geçen yıl 1 Ocak-5 Eylül döneminde ana havza barajlara, 32 milyar 924 milyon metreküp, bu yıl 48 milyar 564 milyon metreküp su geldi.  

Kış hazırlığı...

Enerji yönetimi, daha da derinleşebileceği belirtilen gaz kriziyle birlikte kışın gündeme gelecek ihtiyacı dikkate alarak, elektrik üretiminde suyun payını kıstı. Sektör uzmanları, “Son dönemde baraj ve akarsu tipi tesislerden toplam üretim yüzde 15-16'ya kadar çekildi. Bu, doğru bir elektrik üretim hamlesi” dedi.