Kavcıoğlu: "Özel sektörle aramıza hiç kimse giremez"

AZE Haber Ajansı

ANKARA- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, 30 yılı aşkın bir süredir bankacı olarak reel sektöre hizmet ettiğini belirterek, reel sektörle aralarına hiç kimsenin giremeyeceğini söyledi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da işletmelerin kredilere ulaşmakta zorlandığını, "Merkez Bankası fonlama faizi yüzde 14, mevduata verilen ortalama faizler yüzde 20 civarındayken bazı bankaların ticari kredilere yüzde 30 ila 50 arasında faiz uyguladığı görülmektedir" sözleriyle aktardı.

TOBB Sektör Meclisleri İstişare Toplantısı, TOBB bünyesinde faaliyet gösteren 65 sektör meclisi başkanı ve üyelerinin katılımıyla gerçekleştirildi. İstanbul Sanayi Odası toplantısındaki "stokçuluk" açıklamaları tartışılan Kavcıoğlu, iş dünyasına bu kez TOBB Sektör Meclisleri toplantısında seslendi. Kavcıoğlu, "Ben 30 yılı aşkın bir bankacı olarak reel sektörle iç içe olarak reel sektöre hizmet ettim. Bu sebeple reel sektörle aramıza hiç kimse giremez" dedi. Kendilerine düşen görevin reeskont kredisinin hedefli olarak en sağlıklı şekilde doğru firmalara ulaşması olduğuna dikkat çeken Kavcıoğlu, "Bizim çabamız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk" diye konuştu.

"Son 20 yılın en yüksek seviyesi"

TCMB Başkanı Kavcıoğlu, iş dünyasına şu mesajları verdi:

"Merkez Bankası tarafından yapılan düzenlemelerin de önemli etkisiyle ihracatçılarımıza, üretimlerini artırmaya yönelik daha elverişli finansal koşulların sağlandığını değerlendiriyoruz. Türk lirası cinsi ihracat ve yatırım kredileri, 2022 yılı başından itibaren hızlı bir artış göstermiştir. Aralık 2021-Mayıs 2022 döneminde TL ticari krediler 618 milyar lira artarken, bu artışın 154 milyar lirası ihracat ve yatırım kredilerindeki artıştan kaynaklanmıştır. Bu çerçevede, yatırım ve ihracat kredilerinin toplam ticari krediler içerisindeki payının yüzde 28’e yaklaşarak son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştığının altını çizmek isterim.

Krediler rekor artış gösterdi

2021’in ilk altı ayında TL firma kredi net kullandırımı 75,6 milyardan 2022’nin aynı döneminde 11 katına çıkarak 820 milyar TL olmuştur. YP dahil tüm kredilerin 2021-2022 ilk yarısındaki kullandırım büyüme oranı kur etkisinden arındırılmış olarak yüzde 531 oranında gerçekleşmiştir. 2022 yılının ilk yarısında sağlanan krediler 2021 yılının tümünün 4 katından fazladır. KOBİ kredileri ise yılın ilk altı ayında 372,8 milyar TL ile 2021 yılının aynı dönemindeki 27,3 milyar kullandırıma göre 14 katına yükselmiştir.

Sağlanan kredilerin rekor artış gösterdiği bu dönemde krediye erişim, kredi kullanan firma sayılarına da yansıyacak ölçüde güçlü ve yaygın şekilde gerçekleşmiştir. Aralık 2021 ile Haziran 2022 arasında kredi verilen firma sayısı toplamda 1 milyon 878 binden 1 milyon 960’a çıkarak 82 bin adet artarken, kredi kullanan KOBİ’lerin sayısı 195 bin adet yükselerek 2 milyon 56 bin olmuştur.

'Çabamız, reeskont kredisinin amacına ulaşması'

Ben 30 yılı aşkın bir bankacı olarak reel sektörle iç içe olarak reel sektöre hizmet ettim. Bu sebeple reel sektörle aramıza hiç kimse giremez. Bunun ispatı şudur: Ben Merkez Bankası Başkanı olduktan sonra 20 Milyar dolarlık reeskont limitini 30 milyar dolara çıkardık. Vadeyi 1 yıla yaydık faizleri düşürdük tabana yaygın bir şekilde kullanımını sağladık. Bugün böyle avantajlı bir kredinin hala talep görmesi çok doğal. Onun için biz de bu limitin 10 milyar dolarını kamu ve özel bankalara açtık, limitleri verdik. Size ve bize hepimize düşen görev bu kredinin hedefli olarak en sağlıklı bir şekilde doğru yerlere doğru firmalara ulaşmasıdır. Bizim çabamız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk.

Yine ihracatın arttırılması ve ithal ikamesi yatırımlarının artması için Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı yüzde 9 faiz ve 2 yıl ödemesiz 10 yıl vadeli yatırım kredisi Merkez Bankası kaynaklarından karşılanmaktadır.

'Reeskont kredisi kullanan firma sayısı 4 bin 812'ye çıktı'

Şimdi bu kredilerin ne kadar verimli kullanıldığı konusuna değineceğim. Geçen yılın ilk yedi ayına kıyasla 2022 yılının aynı döneminde reeskont kredisi kullanan firma sayısı 2 bin 363’ten 4 bin 812’ye; kredi kullanım tutarı da 11,04 milyar dolardan 11,95 milyar dolara yükselmiştir.

Reeskont kredisi kullanımlarının tabana yayılmasına yönelik yaptığımız çalışmalar neticesinde, 2022 yılı başından bu yana toplam kredi kullanımı içerisinde KOBİ’lerin payı istikrarlı bir şekilde artmıştır. 2022 yılı Ocak ayı sonunda reeskont kredisi kullanımları içerisinde yüzde 6 olan KOBİ payı, 2022 yılı Temmuz ayı itibarıyla yüzde 20’nin de üzerine çıkmıştır.

Bu dönemde KOBİ reeskont kredisi kullanan firma sayısı bin 881’den 3 bin 439’a yükselmiştir. Bu kapsamda, ihracat kredilerine erişim konusunda yaptığımız düzenlemeler KOBİ’leri olumlu etkilemiştir. Liralaşma stratejimiz ile birlikte reeskontta yüzde 90’lara çıkan TL kredi kullanımı içerisinde KOBİ’lerin payı yüzde 50’ye ulaşmıştır. KOBİ’lerimizin yüksek ihracat performansı nedeniyle bu durum reeskont programımızın cari dengeyi destekleme kapasitesini de olumlu etkilemiştir."

"En büyük sıkıntıyı küçük-orta işletmeler yaşıyor"

Geçtiğimiz günlerde İstanbul Sanayi Odası meclisinde yaşanan ticari faizleri ile ilgili tartışmanın ardından TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu da kredilere ulaşmakta zorlandıklarını ve faizlerin yüksek olduğunu dile getirdi. Kredilere erişimde reel sektörün sorun yaşadığını belirten Hisarcıklıoğlu’nun konuşmasının satırbaşları da şöyle:

“Son dönemde finansmana ulaşım zorlaşmış, her il ve ilçemizdeki firmalarımızdan bu yöndeki şikayetler çok fazla artmıştır. En büyük sıkıntıyı da küçük-orta işletmelerimiz yaşamaktadır.

Kredi faizlerindeki yükselişin yanı sıra kredi limitlerinin reel olarak daraltıldığı ve kullanımda sıkıntılar yaşadığı iletilmektedir. Merkez Bankası fonlama faizi yüzde 14, mevduata verilen ortalama faizler yüzde 20 civarındayken bazı bankaların ticari kredilere yüzde 30 ila 50 arasında faiz uyguladığı görülmektedir.

Bir diğer sorun da kredi vadeleri. Yatırımlar için gerekli olan uzun vadeli ve sabit faizli kredi bulmak da daha güç hâle gelmektedir. Öte yandan ihracatçılarımız için çok önemli bir imkan olan reeskont kredisi kullanımlarının azaldığına ilişkin şikayetler de artmaktadır. Reel sektörümüzün arzusu kredi piyasalarında istikrarın hakim olmasıdır. Bankalarımızdan fonlama faaliyetlerini dikkate alarak uygun koşullarda kredi sağlamaları beklenmektedir.”