Fındıkta tekelleşme fiyatları etkiliyor!

Haber Merkezi

ANKARA- Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, fındık fiyatını serbest piyasada "tekelci firma ve ona bağlı alıcıların" belirlediğini dile getirerek, Rekabet Kurumu'nu göreve çağırdı. 

Bayraktar, yazılı açıklamasında, fındık piyasasındaki gelişmeleri değerlendirdi. Türkiye'nin, dünya fındık üretiminin yüzde 62'sini ve ihracatının yüzde 61'ini gerçekleştiren lider ülke konumunda olduğunu belirten Bayraktar, 2021'de ülkenin fındık rekoltesinin 684 bin ton olarak gerçekleştiğini anımsattı. Bayraktar, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ülkenin 2022 yılı fındık rekoltesinin yüzde 12 artış ile 765 bin 287 ton olarak gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini açıkladığını anımsatarak, "Toprak Mahsulleri Ofisi 2022/2023 sezonu kabuklu fındık alım fiyatlarını yüzde 50 sağlam iç fındık esasına göre, Giresun kalite için kilogramı 53 lira, Levant kalite için kilogramı 52 lira, Sivri kalite için ise kilogramı 51 lira olarak açıkladı" ifadesini kullandı.

İhracat azalıyor

Fındık fiyatını serbest piyasada "tekelci firma ve ona bağlı alıcıların" belirlediğini aktaran Bayraktar, bu nedenle Türkiye'nin ihracat gelirinin artmadığını, aksine azaldığını söyledi. Bayraktar, şöyle devam etti:

"2021 yılında 344 bin ton fındık ihraç edildi ve 2 milyar 260 milyon dolarlık bir değer yaratıldı. Fındığın tonu 6 bin 569 dolardan ihraç edildi. 2020 yılına baktığımızda, 281 bin ton fındık ihracı karşılığında 1 milyar 945 milyon dolar döviz geliri elde edilirken fındığın tonu 6 bin 921 dolara ihraç edildi. 2015 yılında ise 240 bin ton fındık ihracatı yapıldığında 2 milyar 887 milyon dolarlık bir gelir sağlandı ve fındığın tonu 12 bin 29 dolara ihraç edildi. Görüldüğü üzere her ne kadar miktar artsa da gelir düşüyor. Dünya fındık ihracatının yüzde 61’ini ülkemiz gerçekleştiriyor. Dolayısıyla Türkiye piyasalarında oluşan fındık fiyatı, dünya piyasalarını da şekillendiriyor. Fındığın gerçek fiyatı yurt dışı menşeli firmalar tarafından değil anavatanı olan Türkiye’de tespit edilmelidir."

Tekelleşme fiyatları etkiliyor

Yıllardır söyledikleri ancak bir türlü kırılamayan piyasa oluşumu tekelleşmenin, bu yıl da kendini piyasa fiyatları üzerinde gösterdiğini ileri süren Bayraktar, özetle şunları kaydetti:

"Ferrero fındık alım fiyatını TMO'nun açıklamış olduğu fiyatın gerisinde kilogramı 48 ve 49 lira olarak açıkladı. Yabancı bir firma yatırım yapma bahanesiyle ülkemize geliyor ve fabrika kurup, üretim yapıyor. Bu yatırımcı, görevi olmaksızın piyasaya müdahale etme gereği de duyuyor. Kendine kartel yapı oluşturuyor, kendisi ile iş birliği yapan tüccardan fındık alıyor, iş birliği yapmayanı kendince cezalandırarak piyasadan çekilmelerini sağlıyor. Fındığın değerini korumak milli bir görevdir. Ferrero firmasının piyasaya yaptığı baskılara 'dur' denmesi gerekiyor. "

Devletin Fiskobirlik'le iş birliği içerisinde ürünün tamamını alacağını ifade ederek, güçlü bir şekilde piyasaya girmesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar, "Buradan Rekabet Kurumu'na sesleniyorum ve kendilerini göreve davet ediyorum. Piyasayı üreticilerimizin aleyhine, tamamen kendi istekleri yönünde şekillendirmeye çalışanlar hakkında gereği yapılmalıdır" ifadelerini kullandı. TMO'nun daha hızlı ve fazla alım yapması gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, alım merkezi sayısının artırılmasını ve ödemelerin peşin yapılmaya gayret gösterilmesini istedi.