Enerji Uzmanı Yıldızel: “Vatandaş kontak kapatacak”

Deniz Dalgıç

ANKARA- Petrol ve doğal gaz uzmanı Dr. Zeynep Elif Yıldızel, 120 doları aşan brent petrolün akaryakıt ve doğal gaz fiyatlarını artıracağını belirterek, “Petrol fiyatları roket hızıyla artmaya başladı. Daha da artacak. Bazı çevreler 180 doları bulabileceği tahmininde bulunuyor. Dolayısıyla önümüzdeki süreçte artacak. Ülkemiz için çok büyük bir sıkıntı haline gelecek. Günün sonunda vatandaş olarak kontak kapatmak zorunda kalacağız gibi gözüküyor. Bu sadece bizim arabaya binmemizle ilgili değil, lojistik de çok ciddi sıkıntı içine giriyor. Lojistik ne demek? Bize ulaşan en basitinden gıda demek. Yani sonuçta büyük şehirlerde yaşayan insanlar için gıda fiyatlarının en büyük kısmını nakliye oluşturuyor. Bütün bunlar bize ciddi oranda yansıyacaktır” diye konuştu. 

Yıldızel, 120 doları aşan brent petrolün enerji fiyatlarına etkisini, GAZETE DURUM'a değerlendirdi. Yıldızel, sorularımızı şöyle yanıtladı:

Brent petrol 120 doları geçti. Daha da yükselir mi? Fiyatlar nereye gidiyor?

Brent bir benchmark. Genel anlamda petrol fiyatlarının yükselmesi beklediğimiz bir durumdu. 2014'te petrol fiyatları çok düştü. 2015 yılında 30 dolarlara kadar geriledi ve arama üretim yatırımları yapılmadı. Bu zaten mevcut konjonktürde beklenen bir durumdu. Bunun üzerine dünya pandemi yaşadı. Pandemide de yeterli arama üretim yapılmadığı için petrol fiyatları roket hızıyla artmaya başladı. Daha da artacak. Birtakım çevrelerin yapmış olduğu çalışmalar var. 180 dolarları tahmin ediyorlar. Dolayısıyla önümüzdeki süreçte de enerji fiyatları artacak ve bu, ülkemizi zorlayacak.

Rusya-Ukrayna Savaşı da fiyatların yükselmesinde etkili oldu. Şimdi enerji güvenliği çok daha önemli bir konu haline geldi. Bu yüzden de enerjideki en önemli girdi petrol ve doğal gaz. Ülkeler, kendi enerji güvenliğini sağlayabilmek için bu ürünleri talep ediyorlar. Bu nedenle de fiyatlar artıyor ve artmaya devam edecek.

Cebimize yansıması nasıl olacak?

1 Haziran'da konut, sanayi ve santrallara satılan doğal gaza büyük zam yapıldı. Bunun artarak devam edeceğini tahmin ediyorum. Akaryakıtta da fiyatın yüzde 60'ını vergi oluşturuyor. Dolayısıyla maalesef günün sonunda vatandaş olarak kontak kapatmak zorunda kalacağız gibi gözüküyor. Bu sadece bizim arabaya binmemizle ilgili değil, lojistik de çok ciddi sıkıntı içine giriyor. Lojistik ne demek? Bize ulaşan en basitinden gıda demek. Yani sonuçta büyük şehirlerde yaşayan insanlar için gıda fiyatlarının en büyük kısmını nakliye oluşturuyor. Bütün bunlar bize ciddi oranda yansıyacaktır. Sadece benzin, arabayı doldurmak veya seyahat etmekle ilgili değil, bütün yediğimiz her türlü mal ve mamule yansıyacak zamlardan bahsediyoruz.

Kontrol altına alınması için ne yapılabilir?

Petrol ve doğal gaz fiyatları kontrol altına almak için çok önemli ve uzun vadeli işler yapılması gerekiyordu. Biraz trenin son vagonuna atlamakta da zorlanan bir durumdayız. Çünkü arama üretim yatırımları yapılması gerekiyor. Fakat bu arama üretim yatırımları romantik yatırımlar olmamalı. Son zamanlarda 'arıyoruz, bulacağız, petrol doğal gaz getireceğiz, sisteme sokacağız' gibi söylemler var. Bunlar güzel, romantik söylemler ama petrol veya doğal gaz sahasının, keşfedilmiş olsa bile sisteme sokulması 10 yıl demek. Dolayısıyla bizim yurt dışında rezerv satın alma yoluna gitmemiz gerekiyor. Japonya da böyle yapıyor. Amerika kendi petrol şirketleri olmasına rağmen böyle yapıyor. İngiltere bu şekilde yapıyor. Avrupa ülkeleri bu şekilde yapıyor.