Elektrikte “acil” durum alarmı!

Olcay Aydilek

ANKARA- Son günlerde doğal gazla çalışanlar başta olmak üzere bazı santrallar, sattıkları elektriğin parasını (EPİAŞ üzerinden) alamadıkları için şalter indirerek elektrik üretimine ara verdi. Bu arada, bastıran kavurucu sıcaklara karşı serinlemek isteyen vatandaşların klimalara yüklenmesi üzerine elektrik talebi ciddi biçimde arttı. Bir yandan üretimde düşüş, diğer yandan artan talep, arz krizini gündeme getirdi. Bunun üzerine elektrikte arz-talep dengesini sağlamakla yükümlü olan Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) devreye girdi. TEİAŞ, üretime ara veren santrallarla görüşerek, “Acil durum söz konusu. Üretime girin” talimatı verdi. Santrallar, üretime girdi. Böylece, arz-talep dengesinde bıçak sırtı koşullar “şimdilik” atlatıldı. 

Eski TEDAŞ Genel Müdür vekili Osman Nuri Doğan, GAZETE DURUM'un sorusu üzerine, son günlerde bazı santralların sattıkları elektriğin parasını alamadıkları gerekçesiyle üretime ara verdiklerine işaret ederek, bu durumun arz güvenliğinde sorun yaratmasının yanı sıra piyasa fiyatlarının aşırı artmasına da neden olacağını söyledi. 

Doğan, klimaların devreye girmesiyle elektrik tüketiminin arttığını belirterek, “Zaten, PTF’lerin (elektrik piyasasında) günlük ortalaması 3 TL/kilovatsaatin üzerine çıkmıştı. Böyle devam edecek olursa önümüzdeki dönemlerde nihai fiyatlarda ciddi oranlarda artış kaçınılmaz olur” dedi.

Günlük üretim 1 milyar kilovatsaatin üzerine çıktı

Türkiye'nin, günlük üretim miktarının önceki gün 1,04 milyar kilovatsaat olduğunu anımsatan Doğan, “Bu üretimin 323 milyon kilovatsaati doğal gazdan, 210 milyon kilovatsaati ithal kömürden karşılanmış” diye konuştu.

Bu yıl temmuz ayında elektrik üretimin geçen yıla göre yüzde 5,5-6 oranında daha düşük gerçekleşmesini beklediğini ifade eden Doğan, “101 GW kapasitemize karşın 50 GW civarındaki talebin yüzde 30’unun doğal gazdan sağlanması piyasada fiyatları artırıyor. Doğalgaz kullanımını bu dönemde azaltmamız gerekiyor” dedi. 

Doğal gaz çarpacak

“Artık doğal gaz alımlarımızın bir bölümü TFF (Hollanda'daki gaz borsası) fiyatlarına bağlıdır” diyen Doğan, bu piyasada fiyatların 2 bin 400 dolar seviyelerine ulaştığını vurguladı. 

Tasarruf uyarısı

Elektrik üretiminde doğal gaz kullanımını azaltmak gerektiğini belirten Doğan, “Diğer yandan acilen elektrikte tasarrufa gitmeliyiz. Ancak bu tasarrufu vatandaştan ve küçük ticarethanelerden bekleyemeyiz. Zaten cari fiyatlar ile bu kesim minimum tüketim yapmakta. Yaşanan bu kriz dönemi aşılıncaya kadar öncelikle resmî daireler başta olmak üzere süratle tasarrufa yönelmek gerekiyor. Resmî daire, tarihi ve kültürel yerlerin dış aydınlatmalarına derhal son verilmelidir. Yine buralarda kullanılan klima kullanımlarına derece sınırlandırılmaları getirilmelidir” dedi. 

Zam kaçınılmaz...

Bu binalardaki ışıklı isim panolarının kapatılması, sokak lambalarının çapraz kullanılması gibi önlemlerin alınabileceğini kaydeden Doğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Hatta Almanya ve Fransa’da bu konu ile ilgili tedbirlerin bizde de bu kriz döneminde uygulanmasının yararlı olacağı görüşündeyim. Diğer kullanım alanlarında da mesela AVM'lerde klima sıcaklık derecelerinin daha yüksek değerlere çıkarılması ve aydınlatmalarında kısıtlama için gerekli yaptırımlar getirilebilir. Böylece, ciddi oranda daha az doğal gaz kullanmış oluruz. Aksi halde elektrik fiyatlarında büyük artışlar yaşamamız kaçınılmaz olur.”