"Öncelikle tekrar okul olarak açılsın"

İleyda Özmen

ANKARA- Köylerde atıl durumdaki yaklaşık 7 bin köy okulunun eğitimle tekrar buluşturulmasını amaçlayan "Köy Yaşam Merkezleri Projesi"ne, eğitimciler de destek verdi. Bunun geç kalınmış bir proje olduğunu belirten ve merkezlerin öncelikle tekrar okul olarak açılması gerektiğine dikkat çeken eğitimciler, "Köy okulları tekrar okul olarak açılamazsa bile bu proje yine de önemli. Tüm köy okulları ortak kullanım alanına dönüştürülmeli" diyor.  

Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) öncülüğünde hayata geçirilen projede, kullanılmayan köy okulu binaları, Köy Yaşam Merkezleri Projesi'yle ihtiyaçlar doğrultusunda anaokulu, ilkokul, kurs merkezi, kütüphane, matematik, doğa, bilim, ve tasarım gibi farklı alanda hizmet veren atölyelerle gençlik kampları gibi eğitsel ve sosyal etkinliklerin yapılacağı alanlara dönüştürülecek. Projede birkaç ay içinde 520 Köy Yaşam Merkezi hayata geçirilirken, bu sayının 2022-2023 eğitim-öğretim döneminin başlangıcı itibarıyla bin 500'e çıkarılması hedefleniyor.  

Birleşik Kamu-İş Konfederasyon Başkanı Mehmet Balık, okulların köyün ortak kullanımına sunulması gerektiğini belirterek, "Ama bu okulların çoğu harabe halinde. MEB, okulların birçoğunu başından beri kaderine terk etti. Bugün bu projeyi sunuyor olmaları olumlu ama inşallah tüm köy okullarını da  bu proje kapsamına alırlar" dedi. Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Başkanı Erdal Atıcı da “Kapatılan bütün okulların öncelikle tekrar okul olarak açılması taraftarıyım. Köy okulları tekrar okul olarak açılamayacaksa yine de bu projeye önemli bir proje olarak bakarım. Çünkü köy insanlarının kültürel, sosyolojik açıdan gelişmesi, farklı deneyimleri öğrenmeleri, aydınlanmaları tabii ki çok iyi olur” diye konuştu

Birleşik Kamu-İş Konfederasyon Başkanı Balık, Köy Yaşam Merkezi Projesi hakkında GAZETE DURUM'a şöyle değerlendirmelerde bulundu:

Okullara sahip çıkın, bunlar bize lazım olacak: Köy okullarının kapatılmasını en başından beri kişisel ve eğitimci olarak doğru bulmadım. Çünkü köyde 10 çocuk da olsa oraya bir öğretmen verilmesi gerekiyor. Örneğin köyde sadece öğretmen değil, hemşirenin, ziraat teknikerinin mutlaka bulunması gerektiğini savunuyoruz. Köy okullarının yeniden tamir edilmesi, köyün ortak kullanımı haline getirilmesi gerekiyor. Ziyaret ettiğim tüm köylerde, muhtarlara ve ilgililere “Okullara sahip çıkın, bunlar bize lazım olacak” demişimdir.

MEB okulların birçoğunu kaderine terk etti: Okullar köyün ortak kullanımına sunulmalıdır. Köy toplantıları, düğünler, mevlitler orada yapılmalı. Ama bu okulların çoğu harabeye döndü. MEB, okulların birçoğunu 20 yıldır kaderine terk etti. Bugün bu projeyi sunuyor olmaları olumlu ama inşallah tüm köy okullarını da bu proje kapsamına alırlar ve ortak kullanım alanına dönüştürürler. Binanın genel şeklini bozmadan, okul özelliğini kaybetmeyecek şekilde kullanılması uygun olabilir. Köydeki çocukların kendi evlerine yakın okullarda eğitim-öğretim görmesini sağlamamız gerekiyor. Gelecekte bu sisteme tekrar döneceğimizi düşünüyorum ve bu yüzden önemsiyorum.

Bakımsızlıktan birçoğu harabeye dönüştü: MEB, özellikle büyükşehirlerde, bu okulların kullanım haklarını, gerektiği zaman tek taraflı olarak feshetme yetkisiyle belediyelere devrediyor. Dolayısıyla yerel yöneticiler, tek taraflı feshetme yetkisi olduğu için tadilata yanaşmıyorlar ya da müracaat edilmesi halinde devralmak istemiyorlar. Büyükşehirler bu okulları, "Yerel yönetimlere devredilebilir ama sadece okul amaçlı kullanımı ile ilgili tekrar geriye alınabilir" şeklinde bir ibareyle yerel yönetimlerin kullanımına sunulabilir. Orada halk eğitime yönelik kurslar açılabilir. El becerisi, sanatsal kurslar, resim kursları vs. amaçlı kullanılabilir. Tekrar yaygın örgün eğitim yapılmak istenirse de Milli Eğitim'e devredilecek şekilde düzenlenebilir. MEB, bu konuda geç kaldı, okullarımızın birçoğu bakımsızlıktan harabeye dönüştü. Acilen el atılması lazım. Birçok okul zamanın mimarisine uygun ve depreme dayanıklı şekilde inşa edilmiş. Oraların tarihi özelliği de var, kesinlikle korunması gerekiyor. 

Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Başkanı Atıcı da Köy Yaşam Merkezleri Projesi kapsamındaki köy okullarının tekrar okul olarak açılması taraftarı olduğunu belirterek, şu değerlendirmeleri yaptı:

Köy okulları açılamayacaksa yine de önemli bir proje olarak bakarım: Kapatılan bütün okulların öncelikle tekrar okul olarak açılması taraftarıyım. Köy okulları tekrar okul olarak açılamayacaksa yine de bu projeye önemli bir proje olarak bakarım. Çünkü köy insanlarının kültürel, sosyolojik açıdan gelişmesi, farklı deneyimleri öğrenmeleri, aydınlanmaları tabii ki çok iyi olur.

Okulun ölü bir şekilde yatması benim içimi acıtıyor: Köyler kendi haline bırakıldı. Devlet tamamen çekildi bu yörelerden. Ben de şu an doğduğum köydeyim. Okulun önünden geçerken hep yüreğim sızlıyor. Anılarım gözümde canlanıyor ve orada o okulun ölü bir şekilde yatması benim içimi acıtıyor. İşlevsel bir şeyler kazandırılabilir. Okulların en az 10 dönüm bahçeleri var. Bu bahçeler kullanılabilir, tarım yapılabilir, Köy Enstitüleri'ndeki sistem uygulanabilir. Köyler sadece camilere ve imamlara bırakılmaz. Projenin, bu binalar tamamen okul açılmayacaksa da uygulanabilir olduğunu düşünüyorum. Bu halinden yüz bin kat iyidir.