The Guardian: Deprem yönetmeliği uygulanmadı

ANKARA- İngiliz gazetesi The Guardian'da yayımlanan bir analiz yazısında, bina yönetmeliklerinin yeterince uygulanmadığına dikkat çekilerek, bir süre önce getirilen imar affıyla yönetmeliğin baltalandığına dikkat çekildi.

Türkiye'de meydana gelen depremler, The Guardian'da kaleme alınan "Türkiye'deki deprem ölü sayısı bina standartları hakkında soru soruyor” başlıklı analiz haberde masaya yatırıldı. 

Yazıda şu ifadelere yer verildi:

"Türkiye'de pazartesi günkü ikiz depremlerin ardından hızla artan ölü sayısı, ekonomisi büyümeyi uzun süredir inşaata dayandıran bir ülkede yetersiz uygulanan inşaat standartlarının felaketi ne kadar şiddetlendirdiği konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Türkiye, özellikle 17 binden fazla insanın hayatını kaybettiği 1999 İzmit depreminden sonra, yeni inşaatların depreme dayanıklı olmasını zorunlu kılan yeni bina yönetmelikleri çıkardı, ancak bunlar, tüm binaların yarısından fazlasının yasadışı olarak inşa edildiği bir ülkede genellikle gevşek bir şekilde uygulandı.

Pek çok uzman, yıkıcı gücü için iki depremin ciddiyetine, nispeten sığ derinliklerine ve depremin türüne (Doğu Anadolu Fayı üzerindeki sözde doğrultu atımlı fayın neden olduğu) işaret ederken, diğerleri kötü inşaat olduğuna dair kanıtlar gördü. Bazı ölümcül binalarda çöküyor.

Bournemouth Üniversitesi Afet Yönetim Merkezi'nde jeolog ve afet yönetimi uzmanı olan Dr Henry Bang şunları söyledi: Bazı binalar basitçe yere yıkılırken [çok] katlı birçok bina bir kart destesi gibi çöktü. Bu da binaların çoğunun deprem anında stabiliteyi sağlayacak özelliklere sahip olmadığını göstermektedir.

Edinburgh Üniversitesi'nde sismoloji ve kaya fiziği profesörü olan ProfIan Main, bu görüşü yineledi. Hasar gören binaların bazı resimlerine bakıldığında çoğunun çok şiddetli depremlere dayanacak şekilde tasarlanmadığı görülüyor. Birçok apartman bloğunun sözde gözleme çökmesi yaşadığı açıktır. Bu, duvarlar ve zeminler birbirine yeterince iyi bağlanmadığında meydana gelir ve her kat, aralarında neredeyse hiç boşluk olmayan bir beton levha yığını bırakarak aşağıdakinin üzerine dikey olarak çöker. Bu, içerideki herkesin hayatta kalma şansının çok düşük olduğu anlamına gelir.

2011'de yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği depremin ardından Türkiye'nin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, yüksek ölü sayısından kötü inşaatı sorumlu tuttu ve 'Belediyeler, inşaatçılar ve denetçiler artık ihmallerinin cinayet olduğunu görmeli' dedi.

Ülkedeki mimarlar ve şehir planlamacıları uzun süredir sismik faaliyetlerle ilgili bina yönetmeliklerinin yeterince uygulanmadığı ve Erdoğan'ın kendi hükümeti tarafından getirilen ve Türkiye'ye yaklaşık 3 milyar dolar gelir sağlayan tartışmalı bir kaçak inşaat affıyla baltalandığı konusunda uzun süredir uyarıda bulunuyorlar."