Mahsa Amini'nin öldürülmesi halkı sokağa döktü

AZE Haber Ajansı

ANKARA- İran'da başörtüsünü "düzgün" takmadığı gerekçesiyle ahlak polisinin 22 yaşındaki Mahsa Amini'yi darbederek öldürmesinin ardından, birçok kentte başlayan protesto gösterileri büyüyor. Saçlarını keserek başörtülerini yakan kadınların başlattığı eylemler, sokaklardan kampüslere “Diktatöre ölüm", "Kadın, yaşam, özgürlük"  sloganlarıyla yayılıyor. Ahlak polisinin işlediği cinayetten sonra İran’da üniversiteler ayağa kalkarken, fabrikalarda grevler başladı, marketler kepenk indirdi, pazarlar kapatıldı.

Kıyafeti nedeniyle ahlak polisi tarafından darbedilerek gözaltına alınan 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin, kafasında oluşan kırık ve şiddetli darbeler sonucu öldüğünün MR görüntüleriyle ortaya çıkmasının ardından, protestolar İran'ın birçok iline yayıldı. İran’da gönderilen videolara ve açıklamalara göre, güvenlik güçlerinin tehditlerine rağmen Saqqez, Sanandaj, Bukan, Ashnoyeh, Marivan, Diwandre ve Mahabad illerinde Mahsa Amini’nin ölümüne karşı çeşitli iş kollarında grev başlatıldı. Bu illerdeki marketler kepenk indirdi, pazarlar Mahsa’nın cinayetini protesto amaçlı kapatıldı. Dün geceden itibaren Diwandere ilinde yapılan protestolara polis mermi ile müdahale etti ancak halk sokaklardan ayrılmıyor.

Halk sokakta hükümeti protesto ediyor

İran’ın Yedi Tepe şeker fabrikası işçileri, Mahsa Amini’nin ölümüne ilişkin yaptıkları açıklamada, “Kızımız Mahsa'nın devlet tarafından öldürülmesi, hepimize her gün ve toplumsal ölçekte dayatılan bir cinayet örneğidir" ifadelerini kullandı. Açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Yoksulluk ve eşitsizlikle boğuşmalar bir yana çocuklarımız güvende birkaç saat dışarı bile çıkamıyor. Bugün çocuklarımıza; suçlular, haydutlar ve yolsuzlar olduğu için değil polis olduğu için sokağa çıkmanın tehlikeli olduğunu anlatmalıyız. Sokaklarda polis olduğu için sokaklar güvensiz. Bu duruma artık tahammül edemiyoruz. Bugün her yer hükümetin tüm ideolojik kalelerine karşı öfke ve kinle dolu. Bütün bu baskılara karşı aynı anda, bölünmeden birlik olmayı görev sayıyoruz. Mahsa'nın hükümet tarafından gerçekleşen cinayeti cevapsız kalmayacak."

Üniversiteler ayağa kalktı

Tahran Üniversitesi’nin ardından Politeknik Üniversitesi, Shahid Beheshti Üniversitesi, Esfahan Üniversitesi, Alameh Pardis Üniversitesi, Tarbiyat Modarres Üniversitesi, Tahran Sanat Üniversitesi öğrencileri kampüslerde yürüyüş yaparak Amini’nin cinayetini protesto etti. Öğrenciler, “Din ve hukuk adına kanımızı helal saydınız”, “Kurtuluş bizim hakkımız, gücümüz birliğimiz”, “Hepimiz Mahsa'yız, sonuna kadar savaşacağız”, “Diktatöre ölüm”, “Kadın, yaşam, özgürlük” sloganlarıyla yürüdü.

Kadınların çağrısıyla da Tahran, Sanandaj, Karaj, Rasht, Paveh, Baneh, Esfahan illerinde halk sokağa çıktı. Kadınlar başörtülerini çıkararak, “Kadın, yaşam, özgürlük” sloganları attılar. Polis halka tazyikli su ve biber gazıyla müdahale etti. Halk da polise taşlarla cevap verdi. İllerde protestolar devam ediyor.

Ölüm kararnameden sonra geldi!

Mahsa’nın işkence ile öldürülmesi, İran’da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin 1979 İslam rejimi ile konulan başörtüsünü zorunlu kılan kıyafet kurallarının daha sıkı uygulanması çağrısından haftalar sonra geldi. Reisi, 15 Ağustos’ta kadın kıyafetlerini kısıtlayan ve hem halka açık hem de çevrim içi ortamda katı kuralları ihlal edenlere daha sert cezalar öngören bir kararname imzalamıştı. Devlet basınında çıkan haberlere göre, İçişleri Bakanlığı ve Tahran Savcısı Reisi’nin emri üzerine davayla ilgili soruşturma başlattı.

Ne olmuştu?

İran’nın Saqez ilinde yaşayan 22 yaşındaki Mahsa Amini, akrabalarını ziyaret etmek için ailesiyle birlikte 13 Eylül Salı günü Tahran'a gitmişti. Ahlak polisi tarafından giyinme şekli hedef gösterilerek gözaltına alındı. Mahsa'nın yanında bulunan erkek kardeşinin itirazı üzerine polisler, Mahsa'yı "bilgilendirme dersi" için götüreceklerini ve bir saat sonra serbest bırakacaklarını söylemişlerdi. Birkaç saat sonra, Mahsa’nın darbedildiği için karakolda fenalaştığı ve ambulansla hastaneye götürüldüğü öğrenilmişti. Doktorlar, genç kadının ağır beyin hasarı aldığını ve kalp krizi geçirdiğini söyleyerek komaya girdiğini açıklamışlardı.