Gözler Erdoğan-Putin Özbekistan zirvesinde olacak...

Kardelen Eda Demirkıran

ANKARA- Dış politika analisti Aydın Sezer, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in tahıl koridoru anlaşmasına ilişkin çıkışına dikkat çekerek, Rusya'nın kasım ayında sona erecek bu anlaşmanın uzatılmamasıyla ilgili bir müzakere pozisyonu sunduğunu söyledi. Sezer, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın gelecek hafta Putin'le Özbekistan'da yapacağı görüşmeye işaret ederek "Görüşmeden tahıl koridoruyla ilgili bir sonuç çıkmasını beklemiyorum. Putin 'Vazgeçtim' demediği müddetçe sonuç çıkmayacaktır" dedi.

Sezer, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın gelecek hafta Özbekistan'ın Semerkant kentinde yapacağı kritik görüşmede masaya gelmesi beklenen konular hakkında GAZETE DURUM'un sorularını yanıtladı.

"Farklı anlamlar yükleniyor"

Putin'in, Erdoğan ile tahıl koridoru konusunda yapacağı görüşmeyle ilgili olarak Sezer, "Ukrayna anlaşması imzalanırken taraflar ayrı ayrı Türkiye ile bunu imzaladı. Dolayısıyla Putin'in Erdoğan'la görüşeceğini belirtmesinin temel sebebi muhataplık ilişkisi. Buna özellikle bizim yandaş medyada farklı anlamlar yükleniyor" dedi.

Sezer, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, "fakir ülkelerin gıda ihtiyacı olduğu" savını öne sürerek Putin'i bu konuda ikna ettiklerini ifade ederek, "Rusya, savaş halinde Odessa'ya abluka uyguluyor ve oradan da hiçbir ürünün çıkmasına izin vermiyordu. Şimdi Putin, 'Buradan giden tahılın hiçbirisi fakir ülkelere gitmiyor. O halde biz bunu neden yaptık?' diyor" dedi.

"Sonuç çıkmasını beklemiyorum"

Rusya'nın kasım ayında sona erecek bu anlaşmanın uzatılmamasıyla ilgili bir müzakere pozisyonu sunduğunu söyleyen Sezer, "Bu konuyu görüşecekler ama görüşmeden tahıl koridoruyla ilgili bir sonuç çıkmasını beklemiyorum. Putin 'Vazgeçtim' demediği müddetçe sonuç çıkmayacaktır. Sadece Putin'in rahatsızlığını dile getirmesiyle kalacak bir konu" dedi.

En ağırlıklı konu...

Görüşülecek bir diğer konunun Türkiye'nin doğal gaz ithalatı olduğunu belirten Sezer, "Gaz bedelinin ruble ile belli bir miktarının ödemesinin yapılmasında mutabık kalınmıştı. Rus kaynaklarında bu oran 4'te 1 ya da 3'te 1 olarak veriliyor. Ama bu Türkiye'ye yetmiyor. Erdoğan'ın çok daha büyük hedefi var. Birincisi, kendisinin de ifade ettiği gibi fiyat revizyonu talebi, ikincisi; ödemeyle ilgili kolaylık talebi var. Bu kolaylık ya öteleme -ki bu da Rusya'dan alınacak bir krediyle olabilir- ya da Türkiye'den Hazine kağıtlarıyla ödeme. Ben en ağırlıklı konunun bu olacağını düşünüyorum" diye konuştu.

"Akkuyu'da gecikmenin maliyeti ne olacak?"

Akkuyu Nükleer Santrali'nin de görüşmede gündeme gelebileceğini ifade eden Sezer, "Akkuyu'da bu saatten sonra feshedilen Türk firması IC İÇTAŞ ile ilgili konunun artık gündemde olmadığını söyleyebilirim. Burada sadece yeni süreçteki toparlanmanın, gecikmenin maliyeti ne olacak? Maliyet, zamanla ilgili... Muhtemelen burada da inşaata hız verilmesi, ilk ünitenin 2023'e yetiştirilmesine karar vermişlerdir" dedi.

"Putin, 'Suriye'de ne olup bitiyor' diye soracak"

Putin'in, Erdoğan'a Suriye'de ne olup bittiğini de soracağını savunan Sezer, "Bunu net olarak söyleyebilirim. Özellikle İdlib'deki cihatçı teröristlerle ilgili konuda Putin yine rahatsızlığını dile getirecek. Zira Ruslar, İdlib'de çok önemli bir örgüt liderini imha etti" dedi.

İki liderin Libya'yı da değerlendirebileceklerini ifade eden Sezer, "Ama daha çok siyasi bağlamda Doğu-Batı ilişkileri, Batı'nın Rusya'ya yönelik ambargolarından kaynaklanan hataları üzerinde durulur. Erdoğan, Putin veya Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'e çok yakın söylemlerde bulunacak. Bu da Türkiye'nin Şanghay İşbirliği Örgütü'ndeki (ŞİO) rolüyle alakalı bir başka husus. Ama orada diyalog ortağıyız. O rolün daha da ileri gideceğini sanmıyorum. Ancak siyasi olarak o liderlerle verilecek fotoğrafın kendisi önem arz edecek. ŞİO'nun açıklamalarına yönelik Batı'yla ilgili hususlara Erdoğan'ın iştiraki önemli olacak" diye konuştu.

Sezer, iki liderin hacimdeki artışla birlikte ticaretteki gelişmeden memnuniyet duyacaklarını da ifade etti. Sezer, görüşmede, Zaporijya Nükleer Santrali konusuna da genel geçer ifadelerle değinilebileceğini ekledi.