Göbeklitepe Fransız basınının ilgi odağında

Haber Merkezi

ANKARA- Fransız haber ajansı France 24, tarihi Mısır Piramitleri'nden ve İngiltere'deki Stonehedge'den bile binlerce yıl daha eskiye dayanan Göbeklitepe ile ilgili bir analiz yayınladı. Ajans, Göbeklitepe'nin "Türkiye'nin güneydoğusundaki güneşle kaplı bir yamaçta, dünyanın bilinen en eski dini mabedi" olduğuna dikkat çekerek, antik tapınağın yavaş yavaş sırlarını ele verdiğini belirtti.

"Medeniyetin başladığı Türk tepesi" başlıklı haberde, Türkçede "Göbeklitepe" anlamına gelen örenyerinin, tartışmasız dünyadaki en önemli arkeolojik sit alanı olduğu vurgulandı.

2013'ten beri kazı yapan Alman Arkeoloji Enstitüsü'nden Lee Clare, Göbeklitepe’ye ilişkin, "Yeni bir hendek açtığımızda ne bekleyeceğimizi asla bilemeyiz. Her zaman büyük bir sürprizdir” ifadelerini kullandı.

West Virginia Üniversitesi'nde tarih yardımcı doçenti Sean Lawrence, Göbeklitepe’ye ilişkin Fransız haber ajansı AFP'ye verdiği demeçte, "Önemini açıklamak zor" açıklamasında bulundu.

France 24, akademisyenlerin, insan yerleşim tarihinin yaklaşık 12 bin yıl önce Suriye sınırına yakın bu tepelerde Taş Devri avcı toplayıcı gruplarının bu siteleri inşa etmek için bir araya gelmesiyle başladığına inandığını belirtti.

Habere göre, bazı uzmanların aslında hiçbir zaman yerleşim görmediğine inandığı Göbeklitepe, arkeologların daha da eski olabileceğine inandığı yakınlardaki diğer tepe alanlarını kapsayan geniş bir kutsal alanın parçası olabilir.

"Sonsuz gizem"

Haberde, Göbeklitepe’nin, Alman arkeolog ve tarihçi Klaus Schmidt, 1995 yılında ilk keşifleri yüzeye çıkarmaya başlamadan önce kimsenin tahmin edemeyeceği bir şey olduğu ifade edildi.

Sean Lawrence, Göbeklitepe’nin inşasına yönelik, "Tam yılları doğrulamak neredeyse imkansız. Ancak Mısır'ın en eski anıtı olan Saqqara'daki Djoser Piramidi, MÖ 2700 civarında inşa edildi, Göbeklitepe'den yedi bin yıldan fazla bir süre sonra” ifadelerini kullandı.

Lawrence sözlerine şu şekilde devam etti: "Bu, genellikle Taş Devri avcı toplayıcı toplumları olarak düşünülen şeyin sonu ve yerleşik toplumların başlangıcıydı. Siteyi çevreleyen, emeğin nasıl organize edildiği ve sitelerin nasıl kullanıldığı da dahil olmak üzere sonsuz gizemler var"

"Zamanın sıfır noktası"

Haberde, yerleşim yerinin, başlangıçta doğada tamamen ritüel olduğuna inanıldığı belirtildi. Ancak Lee Clare'e göre, Suriye'nin kuzeyinde bulunan aynı yaştaki binalara benzer bazı binalarla yerleşik yaşamın başladığına dair artık "iyi kanıtlar" bulunuyor.

Haberde, Göbeklitepe'den çıkarılan eserlerin, en yakın şehir olan Şanlıurfa'daki etkileyici arkeoloji müzesinde sergilendiği ifade edildi.

Şanlıurfa Kültür ve Turizm Müdürlüğü Başkanı Aydın Aslan, "Bu, medeniyete, zamanın sıfır noktasına bir yolculuktur" dedi.

Aslan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Göbeklitepe tarih öncesine ışık tutuyor, bu yüzden insanlığın ortak mirasıdır"

"Daha derine git"

Analiz haberde, geçen yıl Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, "Taş Tepeler" projesinin bir parçası olarak, Göbeklitepe'ye yaklaşık 35 kilometre uzaklıktaki Karahan Tepe'nin, tepe bölgesi için nakit para da dahil olmak üzere örenyerindeki daha ileri kazılar için finansmanı artırdığı vurgulandı.

Kültür ve Turizm Bakanı Nuri Ersoy’un geçen yıl yaptığı, "Artık daha derine ineceğiz çünkü Göbeklitepe tek değil" açıklaması da haberde yer aldı.

Lee Clare, araştırma için ekstra finansmanın önemine vurgu yaparak, "Ekstra finansman, Göbeklitepe'den elde ettiğimiz sonuçları aynı yaştaki Şanlıurfa bölgesindeki yeni sitelerle karşılaştırmak için bize harika bir fırsat veriyor" dedi.

France 24, antik tapınağın, aynı zamanda, sınırın hemen ötesindeki iç savaştan daha fazla etkilenen yoksul ve uzun süredir ihmal edilmiş bir bölgeye yeniden hayat verdiğini de belirtti. Suriyeli mültecilerin, artık Şanlıurfa nüfusunun dörtte birini oluşturduğunun altı çizildi.

Fransız ajansa göre, 2019 yılında bir milyondan fazla turistin ziyaret ettiği Şanlıurfa'nın bu yıl pandemi öncesi seviyelere ulaşması bekleniyor.

Görkemli geçmişinin şehrin geleceğinin önemli bir parçası olmasını uman Aydın Aslan, "Bugün Göbeklitepe şehrin ekonomisine doğrudan dokunmaya başladı" diye konuştu.