Macron mu Le Pen mi?

Fransa'daki seçimlerde halen cumhurbaşkanı olan Emmanuel Macron ve aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi Lideri Marine Le Pen yarıştığı seçim ikinci tura kaldı. Fransa'da seçmenin sandığa "küslüğü" son seçimlerde de devam etti.  Halkın yüzde 65'nin oy kullandığı seçimlerde 2017'ye göre ortalama 4-6 puan artan sandığa gitmeme oranı yüzde 28 civarında oldu. Bu oran 2002'deki rekor olan yüzde 28,4'e çok yaklaştı.   

Macron ve Le Pen, 2017’de de karşı karşıya gelirken, Macron ikinci turda yüzde 66 ile cumhurbaşkanı seçilmişti.  

Şu anda beşinci cumhuriyetini yaşayan Fransa'da Cumhurbaşkanı, 6 Kasım 1962 tarihinde yapılan anayasa değişikliğinden bu yana halk tarafından doğrudan seçiliyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilere karşı Fransız direnişinin sembolü olan General Charles de Gaulle, 1965 yılında bu sistemle seçilen ilk Cumhurbaşkanı olmuştu.

Fransa’da yapılan seçimlerde Macron, oyların yüzde 27.6'sını alarak seçimin ilk turundan birinci çıkarken, Le Pen de yüzde 23 ile ikinci oldu.

Emmanuel Macron, 2016 yılında kurduğu partisi ‘La Republique en Marche’ (Yürüyen Cumhuriyet) ile seçime girerken, aşırı sağcı Marine Le Pen, Rassemblement National (Ulusal Cephe) ile seçimlere katıldı. İki aday da farklı ideoloji ve portrelere sahip durumda yer alıyor.

İlk turda ilk iki sırayı alan Macron ve Le Pen, 24 Nisan’da düzenlenecek ikinci tur oylamada yarışacak. İlk tur seçimin resmi sonuçları Anayasa Mahkemesi tarafından 13 Nisan’da açıklanacak. İkinci turda kazanan aday, 13 Mayıs'a kadar görevini devralacak.

Mevcut Cumhurbaşkanı: Emmanuel Macron

Emmanuel Macron, Fransız bankacı, bürokrat ve siyasetçi. 2017 Fransa cumhurbaşkanlığı seçiminde kurucusu olduğu merkez parti “En Marche”ın adayı olup cumhurbaşkanı seçildi. 5 senedir cumhurbaşkanlığı görevini yürüten Macron, bu seçimin de favorisi olarak gösteriliyor.

Emmanuel Macron, Sosyalist Parti Başkanı, François Hollande'ın 15 Mayıs 2012'de  cumhurbaşkanı olmasıyla beraber cumhurbaşkanlığı genel sekreter yardımcısı oldu ve Temmuz 2014'te bu görevden ayrıldı. II. Manuel Valls Hükümeti'nde Ekonomi, Sanayi ve Dijital Ekonomi Bakanı olarak görev aldı. Emmanuel Macron, bazı gözlemciler tarafından sosyal liberal veya sosyal demokrat olarak değerlendiriliyor ve Sosyalist Parti'nin sağ kanadına mensup olarak algılanıyor. Macron, 30 Ağustos 2016'da hükûmetten istifa etti. İstifasından sonra “En Marche” hareketini oluşturarak 2017 Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylığını koydu. İlk tur sonucunda Marine Le Pen ile ikinci tura kaldı ve 7 Mayıs 2017 tarihinde cumhurbaşkanı seçildi.

2017'de öne çıkardığı liberal politikalarla cumhurbaşkanlığı görevine seçilen Macron'un popülaritesi, dünya gündeminde de yankı uyandıran sarı yelekliler hareketi ile ekonomik ve toplumsal sorunlar nedeniyle düştü. Buna rağmen Macron, ‘Sarı Yelekliler’ krizinin kendisi için "çok iyi" olduğunu ifade etmişti.

Rusya-Ukrayna savaşının seçim kampanyasını gölgelediği dönemde Macron, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski ile sık sık telefonda görüşerek bölgede "barışı getirme" çabalarıyla öne çıktı. Macron’un, Putin ile aynı masada oturduğu bir toplantıda, Putin’in ‘koronavirüs önlemleri’ kapsamında Macron’u masanın diğer ucuna oturtması, Macron’un alay konusu olmasına neden olmuştu. Bu bağlamda Fransız kamuoyunda bu çabalar "başarısız" olarak değerlendirilse de araştırma şirketlerine göre, Macron'a anketlerde puan kazandırdı.

Siyasi kariyerine Sosyalist Parti’de başlamasına rağmen Macron, sosyal politikalara ayrılan bütçeyi azaltmak, emeklilik yaşını 65’e yükseltmek ve işçi haklarını düzenleyen yasaları esnetmek istiyor.

Emeklilik yaşını 62'den 65'e çıkarmayı ve emeklilik maaşını en az 1100 avro olarak belirlemeyi vadeden Macron, ayrıca kamu düzenini tehdit eden yabancıların sınır dışı edilmesini ve Avrupa'da sınırların daha sıkı şekilde kontrol edilmesini istiyor. Macron, uzun süreli oturum izni almak isteyen göçmenlere, Fransızca testi yapılmasını talep ediyor.

Macron’un enerji programı Fransa’nın 6 tane yeni tip nükleer santral inşa edeceğinin vaadini veriyor. Yenilenebilir enerji alanındaysa denizin üzerinde 50 yeni rüzgar gülü tarlası kurmak istiyor.

Ayrıca Macron, ötenazinin yasallaşıp yasallaşmaması gerektiğine dair toplumsal bir tartışma başlatacağını söylüyor. Avrupa Birliği ülkelerinden Hollanda, Belçika, Lüksemburg ve İspanya ötenaziye yasal olarak izin veren ülkeler arasında bulunuyor.

Aşırı sağcı aday: Le Pen 

53 yaşındaki Marine Le Pen üçüncü defa cumhurbaşkanlığına adaylığını koyuyor. Le Pen, bundan iki yıl önce, Ocak 2020’de, 2022 seçimlerine katılacağını duyurmuştu.

Neo-faşist babasının kurduğu Front National’in (Ulusal Cephe) daha sonra adını Rassemblement National’e (Milli Birlik) çeviren partisi için üçüncü defa aday oluyor. 2012’de oyların yüzde 17,9’unu alarak üçüncü sıraya yerleşen Le Pen, ilk turda elenmişti.

2017’de ise ikinci tura kadar yükselmiş ancak Emmanuel Macron’a karşı kaybetmişti. Yenilginin ardından yaşanan süreçte, parti içi “reforme” politikası birtakım ihraçlar getirmişti. Le Pen, partiden babası Jean-Marie Le Pen de dahil olmak üzere ırkçı, antisemitist ve II. Dünya Savaşı’nda Vichy Hükümeti içerisinde Almanlarla iş birliği ve yapan Pétain yanlılığıyla suçlanan üyeleri ihraç etmesiyle halkın gözündeki imajını düzeltti.

Aşırı sağcı, Ulusal Cephe’nin lideri olan Marine Le Pen’in seçim vaatleri ise şöyle:

-Altı yeni EPR (Avrupa Basınçlı Su Reaktörleri) nükleer reaktörü kurmak

-Tüm rüzgar enerjisi projelerine son verip var olan rüzgar santrallerini sökmek

-Fransa’yı NATO’dan çıkarmak

-Vatandaşlığa kabulü zorlaştırmak

-İşsiz yabancıları bir sene sonra sınır dışı etmek

-Müslüman kadınların başörtüsü takmasını kamusal alanda yasaklamak ve okullarda çarşaf giyilmesinin önüne geçmek

-Devletin fonladığı kamu medyasını (ARTE TV, TV5 vs.) özelleştirmek

-Otoyolları, devlet tarafından tekrar işletmek

Macron gibi siyasetçilerin Paris’te yaşayan elitleri temsil ettiğini savunan Le Pen, kendisinin küçük şehirlerdeki Fransızların sesi olduğunu söylüyor. 2000’li yılların başında AB ve Eurozone’dan (euro para biriminin kullanıldığı bölge) çıkmayı teklif eden Le Pen, Fransa’nın Avrupa Birliği’nden çıkmasını ifade eden “Frexit” ibaresini artık daha az kullanıyor. AB ve Brüksel’e yönelik eleştirileri ise devam ediyor.