Biden-Xi zirvesi sona erdi

Hale Tuna Kuterdem

ANKARA- Çok uzun zamandır beklenen ABD-Çin Zirvesi, Endonezya'nın Bali Adası'nda yapıldı... G-20 zirvesi öncesinde Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile ilk yüz yüze görüşmesini gerçekleştirdi. Görüşmede, Biden Çin’i Tayvan konusunda uyarırken, Xi iki ülke arasındaki ilişkilerin sağlıklı istikrarlı bir yöne evrilmesi çağrısında bulundu.

Nükleer savaş çıkmaması konusunda uzlaştılar

İki lider arasındaki bu ilk zirve toplantısı 3 saatten fazla saat sürdü. Xi, Ukrayna’daki durumdan derin endişe duyduğunu söyledi. Liderler, dünyada asla bir nükleer savaş olmaması, Ukrayna’da nükleer silah kullanılmaması konusunda uzlaştı. Beyaz Saray, Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in yakında Çin’i ziyaret edeceğini duyurdu.

Xi: (Tayvan) Bağımsızlığı unutun!

Görüşmede, Tayvan konusunda ise bir uzlaşıya varılamadı. Biden, Tayvan konusunda “tek Çin” politikalarında bir değişiklik olmadığını belirterek, Çin’i Tayvan’a karşı baskıcı ve giderek saldırganlaşan bir politika izlemekle itham etti. Xi ise Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrar istediklerini, ancak bu kavramların asla bağımsızlık kavramı ile yan yana gelemeyeceğini söyledi. Biden, Çin’in yakın gelecekte Tayvan’ı işgal girişiminde bulunma noktasına geleceğine inanmadığını kaydetti.

Biden: Ekonomik rekabet edeceğiz ama çatışmaya dönüşmesin

Biden, ekonomi konusunda Çin ile rekabeti sonuna kadar sürdüreceklerini, ancak bu rekabetin çatışmaya dönüşmesini arzu etmediğini ifade etti. Xi de “Dünya hem ABD’nin hem de Çin’in gelişip büyüyebileceği kadar büyük” cevabını verdi.

İki lider, iklim, ekonomik iş birliği, sağlık, gıda güvenliği gibi alanlarda birlikte neler yapabileceklerini araştırmak için üst düzey yetkilileri görevlendirmeyi kararlaştırdı.

2 aydır gizli diplomasi yürütülüyordu

Gözlemciler, Biden’ın ara seçimlerde, Xi’nin de Komünist Partisi Kongresi'nde ellerini güçlendirmiş olarak masaya oturduklarına dikkat çekiyor. Diplomatik kaynaklar, hem Çin’in hem de ABD’nin 2 aydır ilişkileri düzeltmek için gizli diplomasi yürüttüklerini belirtiyor.

Biden’ın 2021 Ocak’ında iktidara gelmesinin ardından, 2 lider 5 kez telefon ya da görüntülü görüşme yapmıştı.

Zirve öncesi Lavrov'dan suçlama

G-20 Zirvesi'nde Rusya’yı, meşgul olduğu gerekçesiyle etkinliğe katılamayan Devlet Başkanı Vladimir Putin yerine Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov temsil ediyor. Lavrov, dün yaptığı açıklamada, ABD’yi Rusya ile Çin’i çevrelemek için Güneydoğu Asya’yı militarize etmekle suçlamıştı.

Rus Dışişleri Bakanı, zirve öncesinde Batı basınında çıkan hastalanarak hastaneye kaldırıldığı yolundaki haberleri de art niyetli bulmuştu.