"Türkiye'nin enflasyonla savaşı"

İngiliz The Guardian, Türkiye’de fiyatların her gün değiştiğini ve bu durumdan herkesin korktuğunu belirterek, Ukrayna’da yaşanan savaşın, ülkeyi daha da krize sürüklediğini bildirdi.

İngiliz Gazete, Türkiye ile ilgili haberinde, İstanbul’da yaşayan esnafın görüşlerine yer verirken, son dönemde artan hayat pahalılığını paylaştı. Muhalefetin duruma tepkili olduğunu belirten Gazete, bazı ekonomistlerin görüşüne yer vererek enflasyonun nasıl yükseldiğini okurlarına anlatmaya çalıştı.

Ukrayna’da yaşanan savaşın, hayat pahalılığını daha da arttırdığına değinilen haberde, ülkede yapılan mart ayı anketine göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oylarının arttığı ifade edildi.

“Enflasyonu kimin yükselttiğini biliyorsunuz”

Türkiye’de ifade özgürlüğünün sınırlanmasından ötürü, haberde adının değiştirilmesini talep eden esnaf ‘Mustafa Kafadar’, kazancının sadece temel gelirlerini karşılamaya yettiğini belirterek, “Her şey çok pahalı. Temel ihtiyaçlarımı alıp faturalarımı ödedikten sonra geriye hiçbir şey kalmıyor” diye konuştu.

Enflasyonla alakalı olarak kimin sorumlu olduğu sorulduğunda manalı bir şekilde gülen Kafadar, “Enflasyonu kimin yükselttiğini biliyorsunuz. Ben değil, sen değil, sokaktaki biri değil ama kim?” sözleriyle çekinceli bir cevap verdi.

Kafadar, müşterilerin artan enflasyondan ötürü oluşan fiyatlardaki artışla ilgili kendisine kızdığını anlatırken, “Şeker ve buğday fiyatları arttı. Ocak ayında bir kilogram un çuvalı 110 liraydı; şimdi ise 220 lira.” dedi.

“Türkiye’deki enflasyon diğerlerinden farklı”

The Guardian, İstanbul Kadir Has Üniversitesi'nden ekonomist Alp Erinç Yeldan’ın görüşlerine de yer verdi. Yeldan, dünyadaki herkesin enflasyondan etkilendiğini ama Türkiye’de durumun farklı olduğunu dile getirdi: “Evet, dünya çapında herkes enflasyon yaşıyor ama Türkiye bunu diğerlerinin neredeyse dört ya da beş katı oranında yaşıyor.” Yeldan’a göre, Türkiye’deki enflasyon artışı, bir dizi hatalı politika önermesinin sonucunda gerçekleşti.

Enflasyon oranının başlı başına siyasî bir sorun haline geldiği belirtilen haberde, Erdoğan’ın, ülkenin resmi istatistik kurumu Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) başkanını, resmi enflasyon verilerini rekor seviyede gösterdiği için, görevden almasına da değinildi. ENAG’ın, mart ayındaki reel enflasyonu yüzde 142 olarak hesaplamasının tartışmaları alevlendirdiğini vurgulayan The Guardian, ENAG’ın hesaplamalarının, TÜİK’in enflasyon hesaplamalarının daima iki katı olduğunu kaydetti.

“Ukrayna Savaşı krizi derinleştirdi”

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası küresel gıda fiyatlarının giderek artmasıyla Türkiye'deki mali krizin ağırlaştığını anlatan haberde, “Liranın dolar karşısındaki düşüşü, Türkiye'nin buğday ithal etme kabiliyetini zaten etkiliyordu, ancak Ukrayna arzının kaybı, kendi rezervlerini harcamak da dahil olmak üzere alternatifler bulmakta zorlanmaya başladı” görüşüne yer verildi.

Haberde konuşan bir diğer esnaf Mehmet Aslan, geçen yılki Ramazan ile şimdiki Ramazan arasında fark olacağı ifade etti. İçinde kurutulmuş et, peynir ve tombul sarı tereyağı bulunan iki buzdolabını işaret eden Aslan, "Şubat ayında sadece bu iki makine için bin liralık elektrik faturası ödedim. Geçen Ramazan, dükkânım günde 6 bin-7 bin lira satış getiriyordu. Bu yıl bin 500 lirayı kırarsa şanslıyız.” ifadelerini kullandı. Aslan, büyük bir bal kavanozunu işaret ederek, "İnsanlar fiyatları uyduruyor. Bunu 400 lira [21 £] yapabilirim ve kimse bir şey demez. Hatta 500 yapabilirim.” dedi. Aslan, mevcut durumdan Erdoğan'ın suçu olmadığını da savundu: "Enflasyon artık hükümetin kontrolünden çıktı. Fiyatlardan memnun değilim. Halkı suçluyorum. Bu Erdoğan'ın kontrolü dışında ve herkes onu devirmeye çalışıyor.” 

Muhalefet tepkili

Ülkedeki enerji fiyatları yükselirken, muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, Erdoğan fiyatları düşürmeden kendi elektrik faturasını ödemeyeceğini açıklamasının aktarıldığı haberde, bunun AK Parti yetkilileri tarafından “provokasyon” olarak nitelendirildiğine dikkat çekildi.

The Guardian, muhalefetteki İyi Partili ekonomist Ekrem Cünedioğlu’nun görüşlerine de yer ayırdı. Haberde Cünedioğlu, normal halkın ‘ekonomiyle meşgul’ olduğunu söyleyerek, Türk kamuoyunu, 2023'e kadar veya daha önce yapılması gereken seçimler başlarken ekonomiyi düzeltebileceğine ikna etmeyi umduğunu açıklıyor. Cünedioğlu, “Verilerden gördüğümüz şey, artan yoksulluk, yani gelirin temel ihtiyaçları karşılamaması. Enflasyon gelecek yıl düşebilir, ancak derinleşen yoksulluğun çözülmesi daha zor olacak.” ifadelerini kullanıyor.

Erdoğan’ın oyları artıyor

İngiliz Gazete, Türkiye'nin Ukrayna'daki savaşa diplomatik çözüm bulma çabalarının, Erdoğan'ı bir otokrat heveslisinden ziyade bir devlet adamı olarak dünya sahnesine geri döndürdüğüne de dikkat çekti. Haberde MetroPoll'un mart ayı anketi aktarılırken, Erdoğan’ın kişisel oy oranının martta yüzde 43.3'e yükseldiği, AK Parti'nin oy oranının ise yüzde 3 arttığı kaydedildi.