Afrika'da Türkiye rüzgarı

Haber Merkezi

İNGİLTERE - Türkiye'nin başta Afrika, Orta Doğu, Güney Kafkasya ve Batı Balkanlar olmak üzere dünyanın dört bir yanında giderek artan etkisi Batı'nın dikkatini her geçen gün daha da çekiyor.

Financial Times, son yıllarda Türkiye'nin Afrika'da önemli bir diplomatik güç haline geldiğini yazdı. Gazete, aralarında anlaşmazlık bulunan iki ülke olan Somali ve Etiyopyalı yetkililerin müzakereler için Ankara'da buluşmasını örnek gösterdi.

Habere göre üst düzey bir Türk diplomat, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın müzakerelere hakemlik yaptığını, her heyeti bakanlığında ayrı odalara yerleştirdiğini ve daha sonra yüz yüze görüşmelerde bulunmak üzere bir araya getirdiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın her iki ülke için de arabuluculuk rolü üstlendiği belirtilen haberde önümüzdeki ay devam etmesi beklenen Mogadişu ve Addis Ababa arasındaki görüşmelerde Ankara'nın önemi vurgulandı.

Türkiye'nin Afrika'daki nüfuzunun son yirmi yılda nasıl arttığı belirtilirken, Çin ve ABD gibi aktörlerin de bulunduğu bölgede Türkiye'nin kendini güçlü bir oyuncu olarak konumlandırdığı ifade ediliyor.

FT'ye göre, Türkiye'nin Afrika stratejisi için kilit tarih 2011 yılı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Somali'nin derin bir kıtlık içinde olduğu bir dönemde uçarak, neredeyse yirmi yıldır ziyaret eden ilk Afrika dışı lider oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, yıllarca iç savaş nedeniyle harap olmuş Mogadişu sokaklarını dolaşarak, "Burada yaşanan trajedi, medeniyetin ve çağdaş değerlerin bir sınavıdır" dedi ve diğer ülkelerden yardım çağrısında bulundu.

Ziyaretin Somali üzerindeki etkisi beklenmedik şekilde uzun süreli oldu. Örneğin ülkede İstanbul ismi yaygın bir şekilde kız çocuklarına veriliyor. Adı açıklanmayan bir Türk diplomat, Erdoğan'ın 2011'deki seyahatinin tüm kıtaya Türklerin Afrika ile gerçekten çalışmak istediğini gösterdiğini söyledi.

Gazete ayrıca Türkiye'nin son yıllarda, Sahra'nın güneyindeki yarı kurak şerit olan ve iç karışıklıklar yaşanan Sahel'de de nüfusunu artırdığını yazıyor. Alman düşünce kuruluşu Konrad Adenauer Vakfı'nın Sahel program yöneticisi Ulf Laessing, gelinen noktayı "Ankara, Afrika'yı Türk dış politikasının önceliği ilan ederek zemini hazırladı" diyerek özetledi.

Türkiye ayrıca Afrika'da kalpleri kazanmak için "yumuşak güç" olarak adlandırılan girişimlere de yatırım yaptı. Gana'nın başkenti Accra'da büyük bir ulusal cami inşa etmek için yaklaşık 10 yıl harcadı. Mali, Cibuti, Sudan ve başka yerlerdeki diğer camilerin parası ödendi.

Türkiye Somali'ye okul ve hastane gibi binalar inşa etti, tetenekli Afrikalı öğrencilere Türkiye'de eğitim imkânı sunan burs programları sunuldu. Bunun yanında Türkiye'nin devlet yayın kuruluşu TRT, geçen yıl İngilizce, Fransızca, Swahili ve Hausa dillerinde yayın yapan bir Afrika haber servisi başlattı.

Türkiye, 2003 yılından bu yana Afrika'daki büyükelçilik sayısını neredeyse dört katına çıkararak 44'e çıkardı. Türk Hava Yolları İstanbul'u, çok az uluslararası havayolunun uçuş yaptığı düzinelerce Afrika şehrine bağlayan kapsamlı bir havayolu rotaları ağı başlattı. THY 340 havalimanı ile dünyada en çok noktaya uçan havayolu şirketi konumunda. Şirket Afrika'nın neredeyse tüm önemli şehirlerine düzenli olarak sefer düzenliyor. Türk Hava Yolları, analitik firması Cirium'un Ağustos uçuş verilerine göre, artık Afrika dışındaki diğer taşıyıcılardan daha fazla Afrika destinasyonuna hizmet veriyor. Afrikalı yolcular için İstanbul Havalimanı dünyaya açış kapısı konumunda.

Ankara, Türk şirketleriyle birlikte yürüttüğü ticari çabalarla da Afrika'daki varlığını hissettirmeye devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu'na göre, Türkiye ile Afrika ülkeleri arasındaki ticaret geçen yıl 32 milyar dolara çıkarak 2013'e göre neredeyse yüzde 50 arttı. Türk müteahhitler ayrıca, batılı meslektaşlarının algılanan güvenlik riskleri nedeniyle genellikle uzak durduğu Nijer gibi ülkeler de dahil olmak üzere havaalanları ve oteller gibi en az 1.800 altyapı projesinde çalıştı.

Somali ile bağların derinleşmesine dair diğer işaretler arasında Türkiye'nin bu yılın ilerleyen zamanlarında ülkenin kıyılarına 30 milyar varile kadar petrol ve gaz rezervi keşfi için Oruç Reis gemisini göndermesi yer alıyor. Ayrıca bu yılın başlarında Somali'nin karasularını korumak için bir anlaşma da imzalandı.