Erdoğan veto kartında ısrar ederse ne olacak?

Haber Merkezi

Türkiye, veto kartında ısrarcı olursa İsveç ve Finlandiya'ya yönelik olası bir Rusya tehdidine karşı ittifak üyelerinin ayrı ayrı yapacakları ikili anlaşmalarla, ancak müşterek savunmayı öngören bir “ihtimaliyat planlaması” içinde oldukları öğrenildi. Söz konusu planlamanın gayrı resmi olarak Brüksel'deki Türk yetkililere iletildiği, meselenin NATO içinde krize neden olmadan Türkiye'nin ikili düzeyde yapacağı temaslarla çözülmesinin istendiği belirtildi. 

Gazete Durum, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğine ilişkin yaklaşık bir aydan bu yana Ankara- Brüksel hattında yürütülen temasların ayrıntılarına ulaştı. Edinilen bilgilere göre Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrasında İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği gündeme gelince, ilk aşamada ittifak içinde bir sıkıntının olmadığı ve iki İskandinav ülkesinin resmi talebiyle ittifaka kabul edilebileceği görüşü öne çıktı. Türkiye, bu aşamada hem ittifaka hem de İsveç ve Finlandiya'ya olumsuz görüş bildirmediği gibi en üst düzeyde Helsinki yönetimine destek ifade edildi. Ancak, konu uluslararası alanda tartışılmaya başlandığı zaman, Ankara, yine en üst düzeyde yapılan açıklamayla, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın üyeliğine çekince koydu. Özellikle İsveç'in ülkesindeki PKK/PYD oluşumlarına izin verdiği sürece NATO içinde veto hakkını kullanacağı vurgulandı. Bu açıklama sonrası, Türkiye bu resmi pozisyonunu hem bakan düzeyinde hem de teknik düzeyde, NATO ve aday ülkelere bildirdi. Bu noktada ittifak içinde yoğun bir temas trafiği başladı. Türkiye Cumhurbaşkanı düzeyinde yapılan açıklamalarla kendisini bağlayınca, İsveç'ten somut adım beklentisi öne çıktı.

Türkiye, Avrupa savunma mimarisinden fiilen dışlanabilir 

Yetkililer, bunun ikili görüşmelerle çözülmesini istedi. Bu değerlendirmenin ardından İsveç, Türkiye'ye heyet gönderme kararı aldı. Ankara aynı zamanda, Türkiye'nin somut beklentilerinin karşılanması konusunda ittifakın İsveç'e telkinde bulunmasını da istedi. Bu somut beklentiler içinde, İsveç'te bulunan bazı terör örgütü üyelerinin Türkiye'ye iadesi olduğu belirtiliyor. Kulislere yansıyan bilgilere göre yürütülen teknik düzeydeki temaslarda, Türkiye'nin öyle ya da böyle veto kartını kullanma konusundaki ısrarını sürdürmesi durumunda, bunun ittifak içinde ciddi bir krize neden olabileceği uyarısı yapıldı. Hatta, ittifakın önde gelen ülkeleri arasında ele alınan bazı “ihtimaliyat planlamaları” da gündeme geldi. Bunların arasında, ABD ve İngiltere başta olmak üzere ittifak içindeki bazı ülkelerinin ikili anlaşmalarla, Finlandiya ve İsveç'in müşterek savunması konusunda devreye girmesi formülü de yer aldı. Her ne kadar, bu ülkelerle savunma anlaşmalarının ikili düzeyde yapılması düşünülüyor olsa da bunun için fiilen ittifakın imkan ve kabiliyetinin kullanılmasına da olanak tanıyacağı belirtiliyor. Bu, Türkiye'nin Avrupa savunma mimarisinden fiilen dışlanması anlamına gelecek. Ankara'nın nihai tahlilde bunu göze alamayacağı da belirtiliyor. Diğer yandan iki İskandinav ülkesinin üyeliği NATO zirvesinde kabul edilse bile ittifaka üye ülkelerin parlamentolarının buna onay vermesi gerekiyor. Bunun da 12-18 ay süreceği tahmin ediliyor. Bu süre içinde iki İskandinav ülkesi NATO şemsiyesi altında olmayacağı için, Türkiye'ye iletilen “ihtimaliyat planlaması” formülünün bu süre içinde uygulamada olacağı belirtilmiyor. Yani, Finlandiya ve İsveç resmen NATO şemsiyesi altına girene ittifakın ABD ve İngiltere gibi önde gelen ülkeleri Rusya'nın olası tehdidine karşı bu iki İskandinav ülkesinin savunmasına destek vermiş olacak. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg daha önce yaptığı açıklamada, "Türkiye'nin üyeliği geciktirmeyecek şekilde dile getirdiği endişelerini giderebileceğimizden eminim" demişti. İsveç Finlandiya'nın üyeliği NATO'nun Baltıklar'daki savunması açısından kritik önemi haiz görülüyor!