“'Tarihe geçecek' dediler güvencesiz çalışma çıktı”

Burcu Yıldırım

ANKARA- Ankara Tabip Odası (ATO) Yönetim Kurulu Üyesi ve Dr. Ümit Yaşar Öztoprak, Sağlık Bakanlığı'nın yayımladığı ek ödeme yönetmeliğinde, aile hekimliğine dair hiçbir düzenleme olmadığını söyledi. Öztoprak, “Yönetmelikte 'Performans' ismini kaldırıp 'Teşvik' demekle yetindiler. Hekimlere, 'Ne kadar yoğun çalışırsanız, ona göre ödeme yapacağım' denildi. Güvenceli çalışma koşulları yaratılmadığı takdirde her aile sağlığı merkezinin (ASM) kapanma riski var” dedi.

“Reform'dan belirsizlik çıktı”

Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikle taleplerinin karşılanmadığı gibi daha karmaşık hale getirildiğini ifade eden ATO Yönetim Kurulu Üyesi ve Aile Hekimi Ümit Yaşar Öztoprak, “Yönetmelikte 'Performans' ismini kaldırıp 'Teşvik' demekle yetindiler. Dolayısıyla bir farklılık olmadı aslında. Hekimlere, 'Ne kadar yoğun çalışırsanız, ona göre ödeme yapacağım' denildi. Yapılması planlanan ödeme de ayın kaçında, ne kadar olacak ve kimlere yapılacak belli değil” dedi.

“Reform” denilerek reklamı yapılan ödeme sisteminin şu ankinden bir farkı olmadığını vurgulayan Öztoprak, “Yine belli bir günden sonra rapor kullanıldığında ödemeler kesilecek. Ücretler emekliliğe yansımayacak. Aylar öncesinden 'Tarihe geçecek bir açıklama yapacağız' diye duyurdular ama karşılaştığımız şeyin kendisi, güvencesiz çalışmanın devamı. Çok büyük bir değişiklik olmadığı gibi daha da kötüye giden bir durum oldu. Yapılması planlanan zam da sadece günü kurtarmaya yönelik. Gelirlerimiz enflasyon karşısında oldukça düştü” diye konuştu.

“Apartman yöneticiliği eğitimi almadık”

Yönetmelikte aile hekimliği ile ilgili de hiçbir şeyin olmadığına dikkat çeken Öztoprak, “ASM'lerde ödeme yönetmeliği zaten daha farklı. Aslında aile hekimliğinin kendi içinde de bir performans sistemi var. Ek ödeme yok. Negatif performans ile yapamadığın iş kadarını ücretinden düşürüyorlar. Ödeme politikaları bütün sağlık çalışanları içinde de farklı uygulanıyor” dedi.

Karşılaştıkları zorluklar nedeniyle aile hekimliğini bırakan birçok meslektaşı olduğunu ifade eden Öztoprak, “Çalışma alanlarımız olan ASM'nin sahibi, burada ev sahibi oluyor. Kiraya gelen zam ASM'lerin cari ödemeleri için gelen zamdan daha yüksek. Mülk sahibi, 'Ben sizin aldığınız paraya bakmam' diyor. İşin tuhaf yanı hekimlik mesleği, bir yeri işletmekten çok farklı. Tıp fakültesine giderken hekimlik dışında, apartman yöneticiliği gibi bir iş için eğitim almadık. Bununla karşılaşacağımızı da hiç düşünmüyorduk aslında” diye konuştu.

“Malzemelerin hepsi dolara endeksli”

Yöneticilerin sağlık çalışanlarını da hastaları önemsenmediğini dile getiren Öztoprak, “Ankara'da bir ASM, ihtiyaçlarını karşılayamadığı için satılığa çıktı. Demek ki yönetenler açısından oradaki hastaların da sağlık çalışanlarının da durumu çok önemli değil. O mahalledeki kayıtlı nüfusa sağlık hizmeti veren hekim, bir anda ayrılınca ne olacak? Bu hayat pahalılığında hekimler de kolay yer değiştiremiyor üstelik. Aynı zamanda yeni kurulacak ASM'ye birçok malzeme almak gerekiyor ve bu malzemelerin hepsi dolara endeksli” dedi.

Sağlık hizmetinin bir kamu hizmeti olduğunu vurgulayan Öztoprak, “Birinci basamak sağlık hizmetinin kamu binalarında sağlanması gerekiyor. Hekimlerin de ASM yöneticisi değil, hekimlik yapmaları gerektiği yönünde bir değişikliğe gitmeleri gerekiyor” diyerek ASM'lerde çalışan sağlık çalışanlarına 2022 yılının başından bu yana kişisel koruyucu ekipman dahi verilmediğini söyledi.

“Hekimler çalışıp çalışmama konusunda kararsız”

Yayımlanan yönetmelikle birlikte tüm hekimlerin kafasının karışık olduğunu belirten Öztoprak, şöyle devam etti:

“Ortada bir yönetmelik ve birçok hesaplama var ve sonunda kurulacak komisyonun kararı belirleyici olacak. Bu sorunların hepsi performansa dayalı ek ödemeden kaynaklanıyor. Aile hekimliğinde nüfusu düşük yerlerde çalışan hekimler, bulundukları yerde çalışıp çalışmama konusunda kararsız. Sonuçta herkes ek ödemeye bağlı sözleşmeli çalışıyor. Ortada kocaman bir güvencesizlik söz konusu” dedi. Öztoprak, birinci basamağa yönelik bir düzenleme yapılması gerektiğini ve tüm hekimlerin çalışma koşullarının emekliliğe yansıyacak şekilde güvenceli hale getirilmesi gerektiğini söyleyerek “Yoksa her ASM'nin kapanma riski var. Özellikle de nüfusu düşük olan bölgelerin.”