Sındıran’ın ‘Zarif’i

Ömer ŞAN

ANKARA- Türkiye’de Sadece Haymana’da Yetişen Latince adı, ‘Ornithogalum demirizianum’ olan ve Türkçe adıyla ‘Zarif Tükrükotu’ olan çiçek, edinilen bilgiye göre sadece Ankara Yenice’ye 5 kilometre mesafedeki Haymana’nın kayalıklı bir bölgesinde görülmüş.

Soyu tehlike altında olduğu kaydedilen ve Dünya’da sadece Haymana’nın Sındıran mahallesi sınırları içinde yetiştiği kaydedilen 'Zarif Tükrükotu’nu keşfeden heyette yer alan Dr. Necati Yalçın, Prof. Dr. Mecit Vural ve Öğretim Görevlisi Tuğrul Körüklü, bu yıl da çiçeği doğal ortamında görmek ve görüntülemek için Sındıran’a gitti.

Haymana Gazetesinden Yavuz Çiftçi’nin haberine göre heyet, Haymana Belediyesi yetkilileri ile görüştükten sonra, Belediye Başkan Yardımcısı Enver Yurtdaş ile birlikte çiçeğin bulunduğu bölgeye gitti.

Koruma kapsamına alındığı kaydedilen 'Zarif Tükrükotu' çiçeğine zarar verenlere ciddi oranlarda maddi yaptırımlar olduğu kaydedilen haberde ayrıca şu ayrıntılara yer veriliyor:

İki yıldır aradıkları Zarif Tükrükotu’nu Sındıran'da bulduklarını kaydeden Prof. Dr. Mecit Vural, “Çiçek, kayalık, kuytu, nemli topraklarda yetişiyor. Bu koşulları sağlayan çok yer vardır belki. Ama çiçek burayı seçmiş. Dünyada sadece burada yaşıyor. Yenice’de bir tepede. Tepenin yosun tutmaya yüz tutmuş dev kaya kütlelerinin oyuklarının girişlerinde. Bakanlık, belediye ve vatandaş işbirliğiyle bu alan korunmalı” dedi.

Gazete Durum Notu

Tükürük otu (Ornithogalum) olarak bilinen ve bazı bölgelerde ‘köpek soğanı’ olarak adlandırılan türleri olsa da, ‘Hyacinthaceae’ familyasından olan ve Ornithogalum cinsini oluşturan tür, anavatanı Güney Avrupa olan çok yıllık otsu bitki türlerinin ortak adı olarak kayıtlara geçiyor. Buna karşın çiçeğin bir başka türü olan ‘Ornithogalum demirizianum’, yani ‘Zarif Tükrükotu’nun ise sadece Haymana’nın Sındıran Mahallesinde yetiştiği belirtiliyor.

Wikipedia’ya göre aynı familyanın bir başka cinsi olan ‘Ornithogalum nutans’, çoğunlukla Batı, Orta ve Güney Anadolu'da doğal olarak yetişiyor. Yamaçlar, çayırlıklar, yol kenarları ve tarlalarda deniz seviyesi ile 1950 metre arasında bulunana, dış tarafı yeşil renkle bezeli beyaz çiçekleri ile bilinen O.nutans, Ornithogalum türleri arasında en çekici olanlardan biri, gövdesi üzerinde çiçek sayıları 3-12 arasında değir ve Mart-Mayıs aylarında çiçeklenir.