“Ne anlatırsa anlatsın insanlar onu izleyecek”

İleyda Özmen

ANKARA– Uzman Psikolog Metin Günaydın, makyaj yaparken cinayet olaylarından bahsettiği için gündem olan ABD'li Youtuber Bailey Sarian hakkında çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. Günaydın, "Videoyu izlerken erkekler tarafından cinsel dürtüler tetikleniyor. Ya da kadınlar izliyorsa bir hayranlık duygusu tetikleniyor. Bir zaman sonra bu kadın makyaj yaparken ne anlatırsa anlatsın insanlar onu izler hale gelecek. Bu yüzden takipçi sayısında da artış görünüyor" dedi. İzleyicilerin Sarian'a ilgisini Pavlov'un "klasik koşullanma teorisi"yle açıklayan Günaydın, "Buna biz 'koşullama' diyoruz. Bu 'klasik koşullama'da meşhur bir deney vardır: Pavlov'un köpeği. Deneyde köpek, zil sesi gelince yemeğin de geleceğini öğrenir. Bu örnekten hareketle kadın makyaj yaparkenki videosuyla insanları koşulluyor" diye konuştu.

Youtube'da 6,4 milyon takipçisi bulunan makyaj sanatçısı Bailey Sarian, videolarında makyaj yaparken diğer yandan da yaşanmış suçları, işlenmiş cinayetleri ve katillerin hikâyelerini anlatarak gündeme oturdu. Psikolog Günaydın, Youtuber'ların neden bu videoları çektiklerini ve izleyicilerin bu videoları tercih etme sebeplerini GAZETE DURUM'a şöyle değerlendirdi:

Olumlu bir durumla eşleştirildiği için bu kadar çok dikkat çekiyor: İzleyicilere bastırılmış öfke, düşmanlık ve cinsellik duygularının daha olumlu bir aktiviteyle sunulması cazip geliyor. Belki anlatılan cinayet haberleri daha farklı bir şekilde televizyonlarda ya da gazetelerde sunulsa bu kadar çok ilgi ve izleyici çekmez. Burada bir kadının makyaj yapması olumlu bir şey olduğu için ilgi çekiyor. Videoda dinlenen şey sadece cinayetler değil. Kadının makyaj yaparken bunları anlatması yani daha olumlu bir durumla eşleştirildiği için bu kadar çok dikkat çekiyor. İlgiyi çeken şey, cinayet ve işlenmiş suçları anlatması. Bu davranış, insanların bastırılmış öfke ve düşmanlık duygularını tetikliyor. Bastırılmış duyguları açığa çıkarmak kolay bir şey değil. Cesaret ister. İnsanlar yasalarla, kurallarla, kanunlarla yüzleşmek ister. Ve buna çoğu cesaret edemez. Ama bunun yanında bir kadının makyaj yaparkenki videosu, o duyguların açığa çıkmasını daha cazip hale getiriyor.

Cinsel dürtüler ve hayranlık duygusu tetikleniyor: Videoyu izlerken erkekler tarafından cinsel dürtüler de tetikleniyor. Ya da kadınlar izliyorsa bir hayranlık duygusu tetikleniyor. Buna biz “koşullama” diyoruz. Bu “klasik koşullama”da meşhur bir deney vardır: Pavlov'un köpeği. Pavlov önce köpeğe zil sesini verir. Köpekte herhangi bir tepki görmez. Daha sonra köpeğe yemek verir ve köpek yemeğe tepki verir. Sonrasında Pavlov, zil ve eti beraber köpeğe vererek belirli bir zaman sonra köpeğin sadece zil sesine de tepki verdiğini gözlemler. Yani köpek zil sesi gelince yemeğin de geleceğini öğrenir. Bu örnekten hareketle kadın makyaj yaparkenki videosuyla insanları koşulluyor. İnsanların öfke ve pişmanlık duygularının tetiklenmesi için bir cinayet hikâyesi anlatıyor. Bir zaman sonra bu kadın makyaj yaparken ne anlatırsa anlatsın insanlar onu izler hale gelecek. Bu yüzden takipçi sayısında da artış görünüyor.

Narsistik bir durum var: Youtuberların şüphesiz kendine hayranlık durumu var. Ortada narsistik bir durum var. Youtuberlar, ilgiyi üzerine çekmek, kendini yüceleştirmek için böyle ilginç konulara başvuruyorlar. Hayranlığı arttırmak için insanların ilgisini çekecek konuları seçiyorlar. Tabii ki para kazanmak için de yapıyorlar. Kendine hayranlığını kullanarak para kazanmak bu işin en üst noktasıdır. Bu insanlar inanılmaz para kazanıyor. Örneğin Brad Pitt. Kendine ne kadar hayrandır ve kendini ne kadar seviyordur değil mi? Milyonların idolünün filmde oynaması, servet kazanması gibi, Yotuberlar da bir şekilde videolarını para kazanma aracı olarak görüyorlar. Türk Youtuberlar için de aynı nedenler geçerli. Küçük çocuklar bile “Arkadaşlar bugün size şunu anlatacağım” diyor. Hepsinin anlattıklarının merkezinde kendileri var.