Buzun içindeki şans: Arktik İpek Yolu

İlhan Deliktaş

ANKARA- İklim değişikliği dünya için sorun teşkil ederken Kuzey Kutbu'nda yeni fırsatlar yaratıyor. Deniz taşımacılığında kullanılan rotalar, küresel ısınmayla birlikte zorunlu bir değişime uğruyor. Çin, Hint Okyanusu ve Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa'daki büyük pazar alternatiflerine göre daha ucuz ve kısa bir rota oluşturmak için harekete geçti. Çin'in talebi üzerine Rusya Federasyonu Devlet Uzmanlık Ana Dairesi, Arkhangelsk bölgesinde inşa edilecek yeni liman "Arktik İpek Yolu" için proje belgelerini inceledi ve onayını verdi. Yeni limanın hedeflenen kapasitesi yıllık 357 bin ton. Rusya'ya bağlı Arkhangelsk bölgesi yerel yönetimi, yeni limanın 40 bin kişilik istihdam yaratacağını tahmin ediyor. 

Arktik Denizi'nde yük taşıma fikri çok eskilere dayanıyor. İngilizler daha XVI. yüzyılda Kuzeydoğu geçidi denilen rotadan Asya'ya erişmeye çabalamıştı, ancak bu girişimlerin soğuk iklim ve ters akıntılar nedeniyle fiyaskoyla sonuçlandığı biliniyor. Arktik boyunca kullanılabilecek üç potansiyel rota var: Avrasya çevresindeki Kuzeydoğu geçidi, Kuzey Amerika çevresindeki Kuzeybatı geçidi ve ana Arktik Okyanus rotası. 

Küresel ısınmanın etkileri hafifletilmezse 2030 yılına kadar Kuzey Kutbu yaz aylarında deniz buzundan arınmış olacak. Bu durum nakliye için bir dizi yeni rota açıyor. Çin, şimdilerde uyguladığı bir dizi geliştirme projesinden yararlanmak için bu fırsatı kullanıyor. Öyle ki Çin, yatırımlarını nakliye, enerji ve bilime odaklayarak gelişimini sürdürüyor. Geçtiğimiz beş yılda yapılmış anlaşmaların ticari faaliyetlerle somutlaşmasının son dönemecine gelindi.

Arktik İpek Yolu'nun önümüzdeki yıllarda dünya ticaretinde milyonlarca dolarlık hacme ulaşması bekleniyor. Üstelik bu, küresel boyutta taşımacılık yapan firmaların, gezegenin coğrafi koşullarına büyük ölçüde bağlı olduğu gerçeğini de ortaya koyuyor. Bu da çevreci örgütlerin elini güçlendiriyor.