750 milyon yıllık dünya tarihi gözler önünde

Hale Tuna Kuterdem

ANKARA- Amerika Birleşik Devletleri’nde Chicago Üniversitesi'nden Jeolog Christopher R. Scotese, bilgisayar mühendisleri ile birlikte ortaya müthiş bir iş çıkardı. Oluşturdukları yazılım, 750 milyon yıl öncesinden başlayarak kıtaların geçirdiği değişimini şehir şehir gösteriyor.

ANKARA KÂH OKYANUS ALTINDA KÂH DENİZ KENARINDA 

"Bir zamanlar Ankara deniz kenarındaydı. Bir zamanlar yeryüzünde sadece bir kıta vardı. 750 milyon yıl önce, dinozorlar daha yokken, okyanus sadece kırmızı ve yeşil alglerle doluyken, yeryüzünün tamamı buzullarla kaplıydı." Bu masal gibi anlatılan tarih öncesini, Amerikalı Jeolog Christopher Scotese bilgisayar ekranına yansıttı. Herkese açık yazılım programı ile, şehirlerin okyanusların dibinde oldukları zamanlar incelenebiliyor. Bu arada kıtaların şekillenmesi de izlenebiliyor.

HER KENTİN GELİŞİMİ VAR 

Uygulamada şehirler sol köşede işaretleniyor, yukarıdaki çubukta da kaç milyon yıl öncesini görülmek isteniyorsa seçilebiliyor. Mesela Ankara, 750 milyon yıl önce okyanusun dibindeydi. 600 milyon yıl önce buzullarla kaplıydı. 300 milyon yıl önce deniz kenarındaydı. 170 milyon yıl önce yine denizin altında kaldı. Yüzeye 35 milyon yıl önce çıktı ve bugünkü konumunu 20 milyon yıl önce aldı.

İlk yeşil alglerin görünmesini, ilk mercan kayalıklarının oluşumunu, ilk kara bitkilerinin toprağı kaplamasını, ilk böceğin sıçrayışını, ilk çiçeğin yeryüzüne başını kaldırmasını, ilk dinozorun ortaya çıktığını ve yok oluşlarını tarihleriyle birlikte uygulamadan izlemek mümkün.

KITALAR YENİDEN BİRLEŞECEK 

Jeologlar, kıtaların halen hareket halinde olduklarına, mesela Avrasya ile Kuzey Amerika’nın yılda 2,5 santim birbirinden uzaklaştığına dikkat çekiyor. 100 milyon yıl sonra Afrika, Avrasya, Avustralya, Antarktika ve Güney Amerika’nın Antarktika civarında birleşerek yeni dev bir kıta oluşturacağı tahmin ediliyor.