3 kuşakta Kore mucizesi-1

Hale Tuna Kuterdem

ANKARA- 1910-1945 yılları arasında Japon sömürgesi olan Kore, 1950'lerde dünyanın en yoksul ülkelerinden biriydi ve Somali gibi ülkelerle aynı grupta bulunuyordu. 1960'lı yıllarda başlattığı planlı ekonomi uygulamaları ve 1970'lerin sonunda hayata geçirilen ağır sanayi hamlesiyle ülke hızlıca gelişmeye başladı.

Günümüzde Güney Kore'nin SK Hynix şirketi, dünyanın ikinci büyük bellek çip, beşinci büyük yarı iletken üreticisi durumunda. Hyundai Heavy Industries, dünyanın en büyük tersanesi haline geldi. LG Chem, dünyanın en büyük kimyasal ürün, POSCO dördüncü büyük çelik üreticisi olarak tanınıyor. Savunma sanayisinde de önemli mesafe alan Güney Kore, Endonezya ile birlikte radarlara yakalanmayan 5. nesil savaş uçağı KF-21'in üretiminde çalışıyor. 

Bütün bu başarılara giden yol ise deyim yerindeyse kan ve gözyaşı ile dolu...

Örneğin, Koreli bir büyükanne şunları yaşadı:

• Japon sömürgesi olmaktan kurtulunca bağımsızlıklarını kazanacağını zannetti, aksine ülkesi ikiye bölündü, üzerine bir de Kore Savaşı yaşandı.
• Kim Gu gibi "tam bağımsız ve birleşik bir Kore ideali"ni savunanların komünistlikle suçlandıklarını ve suikastlara kurban gittiğini gördü.

Ada nüfusunun beşte biri katledildi

• 1948'de ülkenin bölünmesine karşı çıkan Jeju adasında, Sygman Rhee'nin talimatıyla düzenlenen katliamda 30 bine yakın kişi öldürüldü. Ada nüfusunun beşte biri katledildi. 
  
• 1950 yılının yaz aylarında Kore Savaşı başlayınca ABD'nin desteğiyle iktidara gelen Devlet Başkanı Sygman Rhee'nin talimatı ve ABD askeri yönetiminin gözetiminde ülkede komünist avı başladı. Aralarında yaşlı ve çocukların da bulunduğu 200 bine yakın insan öldürüldü. 2008 yılında Güney Kore'de kurulan Soruşturma Komisyonu da bu katliamı teyit etti. 
• 1950'de Seul'ün Kuzey Korelilerin eline düşmesi sırasında komünistlerden kaçan sivillerin bulunduğu Hangang Köprüsü'nün Güneyli askerler tarafından havaya uçurulduğunu gördü.
• 1950 yılının aralık ayında savunma taburları oluşturmak için 17-40 yaş arası 400 bin erkek silah altına alındı. Bunun için 49 eğitim merkezi oluşturuldu. Bu merkezlere güneye yürüyüş yapmaları talimatı verildi. Üç haftalık güneye yürüyüş sırasında 50 ila 90 bin genç soğuk ve açlıktan yaşamını yitirdi. Onlara yiyecek ve kışlık giysi için ayrılan parayı, dönemin savunma bakanının damadının da içinde yer aldığı bir çete iç etmişti. 
• 1961'de Park Chung hee, askeri darbe ile iktidara geldi. 1979 yılına kadar ülkeyi demir yumrukla yönetti. Askeri yönetim her türlü karşı fikri ezerken, 5 yıllık kalkınma planları ile ekonomi yavaş yavaş toparlandı ve Güney Kore kendi kendine yetebilen bir ülke haline geldi. 

Köy Enstitülerine benzer Seamaul Undong Hareketi

• 1970'lerde Türkiye'deki köy enstitülerine benzer Seamaul Undong Hareketi ile kırsal kesime yol, su, elektrik, telgraf telleri, okullar, kanalizasyon götürüldü. Bu yıllarda tarımsal üretim arttı hatta bir zamanlar açlık çeken ülke pirinç ihraç edebilir duruma geldi.
• İşçiler fabrikalarda neredeyse sadece karın tokluğuna günde 12 saat çalıştırıldı. Dahası işveren isterse işçi ücret almadan ek mesai yapmak zorundaydı. Sendikal hareketler acımasızca bastırılıyordu. Güney Kore yönetimi, belli büyük aile şirketleriyle kafa-kol ilişkisine girdi ve devletin olanaklarını bu Chaebol'lere seferber etti.
  
• Türkiye'de 12 Mart Muhtırası'nın yaşandığı bir dönemde, Park Chung hee, rakiplerinin kökünü kazımak için Anayasa'yı askıya aldı, Meclis'i lağvetti ve kendisini ömür boyu devlet başkanı ilan etti. Kuzey Koreli ajanlar, Park Chung hee'ye üç kez suikast girişiminde bulundu. 1973 yılındaki girişimde Park Chung hee'nin eşi öldürüldü. Park Chung hee, 1979 yılında, kendi yardımcısı tarafından vurularak öldürüldü.
  

Koreli anne belki açlık çekmedi ama o da baskıyı iliklerine kadar hissetti:

• 1980 yılında öğrenci olaylarının yaşandığı sırada Gwangju kenti tank ve toplarla kuşatıldı, telgraf ve telefon hatları kesildi. Resmi rakamlara göre yaklaşık 200 kişi öldü, görgü tanıklarına göreyse binlerce... 
  
• Gwangju'daki katliamın sorumlusu askeri cunta lideri Chun Doo hwan, sağ kolu Roh Tae Woo'ya iktidarı devretmek istedi. Roh Tae woo'nun genel seçim yapılmasını istemesiyle 1988'de askeri rejim dönemi barışçıl bir şekilde sona erdi ve demokrasinin "d"si görünmeye başlandı.
• Ülke, 1993 yılında ilk sivil devlet başkanına kavuştu. Kim Young sam, seçimle iktidara geldikten sonra eski rejimin kalıntılarını ordu ve bürokrasiden temizlemek için dev bir kampanya yürüttü, yolsuzluklara savaş açtı ve önceki askeri cunta liderleri Chun Doo hwan ile Park Tae woo'yu hapse attırdı. Ancak adı rüşvet ve yolsuzluk çarkına bulaşınca yıldızı söndü.
  
• 1997 seçiminde iktidara gelen Kim Dae jung “sunshine” politikası ile Kuzey Kore'ye zeytin dalı uzattı, 2000'deki ilk liderler zirvesi yapıldı.
  

Torunun Güney Koresi ise yüzünü artık geleceğe çeviren bir ülke...

Demokrasiye geçişle birlikte Kore; eğitim, teknoloji alanında en çok inovasyon geliştiren ülke haline gelerek bu alanda Japonya'yı geçti. Özgürlük ortamı, yaratıcılığı da ateşledi. Eğitime odaklanıldı, okumak en prestijli hayat kazanımı oldu. PISA sınavlarında Güney Kore daima ilk 5'te yer aldı. Kore dalgası ya da Hallyu dalgası ile sinemadan müziğe bütün dünyayı etkisi altına alan bir trend haline geldiler.

Güney Kore'yi en diplerden en tepelere çıkaran sırları Ankara Üniversitesi Kore Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. M. Ertan Gökmen ile konuştuk. Sorularımız ve yanıtları yarın...

DEVAM EDECEK...